Bozor munosabatlarining chuqurlashuvi sharoitida korxonalar faoliyatini

Moliyaviy faoliyatdan olinadigan daromadlar hisobi. 

 

“Xarajatlar  tarkibi  tо‘g‘risida”gi  nizomga  binoan  moliyaviy  faoliyatdan 

olinadigan daromadlarga quyidagilar kiradi: 

- olingan royaltelar va sarmoya transferti; 

- О‘zbekiston  Respublikasi  hududida  va  uning  tashqarisida  boshqa  xо‘jalik 

yurituvchi  subyektlar  faoliyatida  ulush  qо‘shgan  holda  qatnashishdan  olingan 

daromad,  aksiyalar  bо‘yicha  dividentlar  va  obligatsiyalar  hamda  xо‘jalik 

yurituvchi subyektga tegishli qimmatli qog‘ozlar bо‘yicha daromadlar; 

- mulkni  uzoq  muddat  ijaraga  berishdan  olingan  daromadlar  (lizing  tо‘lovini 

olish); 

- valyuta  schotlari,  shuningdek  chet  el  valyutalaridagi  muomalalar  bо‘yicha 

ijobiy kurs tafovutlari; 

- sarflangan  (qimmatli  qog‘ozlarga,  shuba  korxonalarga  va  hakazolar) 

mablag‘larni qayta baholashdan olingan daromadlar . 

Moliyaviy  faoliyatdan  olingan  boshqa  daromadlar  soliqqa  tortishda  yalpi 

daromadga kiritilmaydi. 

Moliyaviy  faoliyat  bо‘yicha  daromadlar  hisobi  “Asosiy  xо‘jalik  faoliyatidan 

olinadigan daromadlar” nomli 2-son BXMA, “Lizing hisobi” nomli 6-son BHMA, 

“Moliyaviy investitsiyalar hisobi” nomli 12- son BHMA lar bilan tartibga solinadi. 

Moliyaviy  faoliyat  bо‘yicha  olinadigan  daromadlar  uchun  quyidagi 

hisobvaraqlar ochilishi mumkin: 

9510 – “Royaltidan olinadigan daromadlar”; 

9520 – “Dividentlar kо‘rinishidagi daromadlar”; 

9530 – “Foiz kо‘rinishidagi daromadlar”; 

9540 – “kurs farqidan olingan daromadlar”; 

9550 – “Moliyalanadigan lizingdan olinadigan daromadlar”; 

9560 – “Qimmatli qog‘ozlarni  qayta baholashdan daromadlar”; 

9590 – “Moliyaviy faoliyat bо‘yicha boshqa daromadlar”. 

---

Ushbu  hisobvaraqlar  tranzit  bо‘lib,  passiv  xarakterga  ega.  Ularning  kredit 

oborotida    tegishli  manbalar  hisobidan  moliyaviy  foydaning  kо‘payishi,  debet 

oborotida esa ularning hisobdan chiqarilishi aks ettiriladi. 

9510  –  “Royaltidan  olingan  daromadlar”  hisobvarag‘ida  royalti  va  kapital 

transferti bо‘yicha olingan daromadlar aks ettiriladi. 

Royaltidan olingan daromadlarga quyidagicha provodka beriladi: 

Divident 4850 – “Royalti bо‘yicha olishga tegishli schyotlar”; 

Kredit 9510 – “Royaltidan olingan daromadlar” 

9520  -    “Dividentlar  kо‘rinishidagi  daromadlar”  hisobvarag‘ida  о‘zbekiston 

respublikasi  hududida  va  chet  elda  ulush  qо‘shish  yо‘li  bilan  boshqa  korxonalar 

faoliyatida  qatnashishdan  olingan  daromadlar,  aksiyalar  bо‘yicha  dividentlar  aks 

ettiriladi. 

Dividentlar  bо‘yicha  olinadigan  daromadlarga  quyidagicha  provodkalar 

beriladi: 

Divident 4840 – “Olinadigan dividentlar”; 

Kredit 9520 – “Dividentlar kо‘rinishidagi daromadlar”. 

9530  –  “Foizlar  kо‘rinishidagi  daromadlar  hisobvarag‘ida  uzoq  va  qisqa 

muddatli investitsiyalar bо‘yicha hisoblangan foizlar aks ettiriladi”. 

Foizlar hisoblanganda quyidagicha provodka beriladi: 

Divident 4830- “olinadigan foizlar”; 

Kredit 9530 -  “Foizlar kо‘rinishidagi daromadlar”. 

9540  –  “kurs  farqlaridan  olinadigan  daromadlar”  hisobvarag‘ida  valyuta 

schyotlari, shuningdek xorijiy valyuta muomalalari bо‘yicha ijobiy kurs farqlaridan 

olingan daromadlar aks ettiriladi. 

9550  –  “Moliyalangan  lizingdan  daromadlar”  hisobvarag‘ida  mulkni  uzoq 

muddatli ijaraga berilishdan olingan daromad aks ettiriladi. 

Moliyalanadigan  lizing  bо‘yicha  joriy  yilda  olinadigan  daromad  summasiga 

quyidagicha provodka beriladi: 

Divident 6230 – “muddatli uzaytirilgan daromad” – joriy qismi; 

Kredit 9550 – “Moliyalanadigan lizingdan daromadlar”. 

---

Moliyaviy  lizing  bо‘yicha  asosiy  vositalarni  ijaraga  berishdan  olingan 

daromad summasiga quyidagichaprovodka beriladi: 

Divident 7290 – “Boshqa muddati uzaytirilgan majburiyatlar”; 

Kredit 9550 – “Moliyalanadigan lizingdan daromadlar”. 

Uzoq  va  qisqa  muddatli  investitsiyalar  bо‘yicha  qimmatli  qog‘ozlarning 

nominal  qiymatidan    ortiq  vaholangan  farq  summasiga  quyidagicha  provodka 

beriladi: 

Divident 0610, 5810; 

Kredit 9590 – “Moliyaviy faoliyat bо‘yicha boshqa daromadlar”. 

9590 -  hisobvaraqda moliyaviy faoliyatining boshqa turlaridan olingan foyda 

aks ettiriladi. 

Hisobot  davri  yakunida  9510,  9520,  9530,  9540,  9550,  9560,  9590  – 

hisobvaraqlarning  kredit  oborotidagi  summalar  yakuniy  moliyaviy  natijaga 

о‘tkaziladi. 

---

 

 

 

 

 

 

 

---