Qisqartirilgan so‘zlar ruyhati

Kuch mashklarini bajarishda gavda xolatinish ahamiyati. 

Inson  namoyon  qilishi  mumkin  bo`lgan  kuch  uning  gavda  xolatiga  bog`liq. 

Xar bir harakat uchun gavdaning eng ko`p va eng kam kuch namoyon bo`ladigan 

xolatlari bor. Buni amalga oshirishni uchta yo`li bor. 

Birinchi  yo`l  —  gavdaning  dastlabki  xolagini  tanlash.  Ikkinchi  yo`li  —

maxsus  moslamalardan  va  amortizatorlar  bilan  bajariladigan  mashqlardan 

foydalanishdir.  Amorgizator  va  espanderlar  bilan  bajariladigan  mashqlarning 

qimmati ham mana shundadir. 

Uchunchi  yo`li  —  mashqlarni  kam  tezlikda  bajarishdir.  Airim  muskul 

gruppalarining  kuchi  bir  —biridan  farq  qiladi.  Turli  muskul  gruppalari  maksimal 

kuchining  nisbatini  kuch  topografiyasi  deb  atash  qabul  qilingan.  Biron  bir 

kishidagi  kuch  topografiyasi  xaqida  to`liq  tasavvurga  ega  bo`lish  uchun  uning 

mumkin  qadar  kup  muskul  gruppalari  kuchini  o`lchash  kerak.  Sport  bilan 

shug`ullanmaydigan kishilarda yuklama kuchiga qarshilik ko`rsatuvchi muskullar, 

qaddini  va  oyoqlarini  rostlovchi,  qo`llarni  bukuvchi  muskullar  eng  yaxshi 

rivojlangan  bo`ladi.  Agar  kuch  mashqlaridan  mashg`ulot  asosiy  qismining 

---

 

45 

boshlarida  foydalanilsa, ularning  samaradorligi  ko`proq  bo`ladi.  Ayrim  vaqtlarda, 

kuch mashqlarini dars asosiy qismining oxiriga  ko`chirishga to`g`ri keladi; bunda 

bu mashqlar shug`ullanuvchilarorganizmiga kamroq tahsir ko`rsatadi. 

Xar  xil  sport  turlaridagi  trenirovka  mikrotsikllarida  kuch  mashqlari  turli 

kunlarda  o`tkaziladi.  Sportning  tezkor  —  kuchlilik  turlarida  kuch  mashqlarini 

tsiklning dam olish kunidan keyingi birinchi kunidayoq  o`tkazish tavsiya qilinadi. 

Kuch mashqlari mashg`ulotlari chastotasi qator faktorlarga, shug`ullanuvchilarning 

tayyorgarlik        darajasiga  bog`liqdir.   Tajribalar yangi shug`ullanuvchilar bilan 

xaftada  3  mashg`ulot  o`tkazish  samarali  bo`lishini,  lekin  xafgada  1,  2  yoki  5 

mashgulot  o`tkazish  esa  foydaliroq  bo`lishini  ko`rsatadi.  Malakali  sportchilarda 

mashg`ulotlar chastotasi ortiqroq bo`lishi mumkin.