Таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

Оператив
(оператив-техник) 
ҳисоб 
Бухгалтерия 
 ҳисоби 
Статистика 
ҳисоби 

---

асосга эга бўлиши, уларни молиявий ҳисоботнинг тегишли тасдиқланган 
шакллари кўринишида фойдаланувчиларга етказилиши, тақдим этилган 
маълумотларнинг 
реаллигига 
қонун 
олдида 
жавобгарликнинг 
мавжудлиги кабилар киради.
Статистика ҳисоби деганда жамиятда юз берган ва бераѐтган ѐппа 
ҳодиса ва жараѐнларни соний акс эттирадиган ва сифат жиҳатдан 
тавсифлайдиган ҳисоб тизими тушунилади. Статистика ҳисобининг 
асосий маҳсули бўлиб статистик ҳисоботлар ҳисобланади. Статистик 
ҳисоботлар қатъий бухгалтерия ҳисоби маълумотлари асосида тузилади 
ва улар бухгалтерия ҳисоботи маълумотлари билан қатъий уйғун 
бўлиши шарт. Статистик ҳисоботлар реаллиги учун хўжалик юритувчи 
субъектлар раҳбарлари ва бош бухгалтерлари қонун олдида жавобгар 
ҳисобланадилар. Статистик ҳисоб маълумотларни туман, вилоят ва 
яхлит мамлакат доирасида жамлайди. Статистик ҳисоб давлат 
томонидан стратегик бошқарувни олиб боришда асосий ахборот манбаи 
бўлиб ҳисобланади. 
Хўжалик ҳисобининг алоҳида турлари бир-бирини инкор этмайди, 
аксинча улар бир-бирини тўлдиради. Иқтисодиѐтнинг қуйи ва юқори 
бўғинларида юз берган ва бераѐтган жараѐнлар тўғрисида ахборот 
бериш ва уларни назорат қилиш воситалари ҳисобланган оператив 
(оператив-техник) ҳисоб), бухгалтерия ҳисоби ва статистика ҳисоби 
бажаридаган функциялари ва вазифалари бўйича бир-бири билан 
муштаракдир. Айнан мақсад ва юклатилган вазифалар муштараклиги 
сабабли хўжалик ҳисоби турлари биргаликда яхлит халқ хўжалиги 
ҳисоби тизимини ташкил этади. 
Шу билан бирга хўжалик ҳисоби турлари бир-биридан турли 
жиҳатлари бўйича фарқланади. Чунончи, кимга мўлжалланганлиги ва 
ахборот фойдаланувчилари гуруҳларига кўра хўжалик ҳисобининг 
юқорида санаб ўтилган турлари ички ва ташқи ҳисобга ажратилади (2-
расм).