Z. T. M s h m o V a

Yuqori  sinf o‘quvchilarining  qiziqishlari
—  Muhabbat  muamolarini  qanday  hal  qilish  mumkin?
—  Qanday  kasbni  tanlash  zarur?
—  Bitiruv  im tihonlarini  qanday  qilib  muvaffaqiyatli 
topshirish  mumkin?
— Yigit va qizlar bilan erkin gaplashishga qanday erishish 
mumkin?
Yuqorida  keltirilganlar  maktabdagi  barcha  guruhlaming 
qiziqishlarini  qamrab  olmaydi.  Bu  yerda  psixolog  ma’ruzalami 
o‘qishda  har bir guruhning  qiziqishlarini  hisobga  olsa,  samarali 
natija bo‘lishini  ta’kidlash lozim.
3.3.  Psixolog  ma’ruzachining  o‘zini-o‘zi 
boshqarish  psixotexnikasi
Psixologik ma’lumotga ega bo‘lmagan tinglovchilar uchun 
amaliy pozitsiyadan ma’ruzalar o ‘qish quyidagi xususiyati bilan 
farqlanadi:
B irinchidan,  amaliy  psixologiya  insonlarning  ruhiy 
hayotidagi hodisa va faktlami tavsiflashga yo‘naltirilgani uchun
82

---

o ‘qituvchilar,  ota-o n alar,  o ‘quvchilar,  qisqasi  barchani 
qiziqtiradi.
Ikkinchidan,  ko‘pchilik  tinglovchilar  o ‘zlarini  amaliy 
psixologiya sohasida bilimdon hisoblaydilar.  Har bir insonning 
o ‘z  shaxsiy  tajribasi,  qadriyatlari,  o‘z  fikrlari  mavjud.
Uchinchidan,  tinglovchilar,  m a’ruzalarni  «psixologik» 
qiziqarli  qilib,  erkin,  ishtirokchilamig  fikrlarini  hisobga  olib 
o ‘tkazishini  kutadi.  U lar  psixologdan  yoqimli,  mazmunli 
muloqotni, hayot va kasb haqida foydali yangiliklami kutishadi.
Baxtga  qarshi  ko‘pchilik  amaliy  psixologlar  bu  holatga 
ahamiyat  berishmaydi.  Agar  psixolog  faqat  m a’ruza  o ‘qish 
uchun  kelgan  bo‘Isa,  bu  vaziyat  kechirimli  bo‘lishi  mumkin. 
Maktabda  doimiy  ishlaydigan  psixologlar  oldida  umum an 
boshqacha vazifalar turadi. U psixologik m a’ruzalami «o‘zicha» 
o‘qishga haqqi  yo‘q.  Agar psixolog  auditoriyani mavzusi bilan 
qiziqtira  olmasa,  uning  shaxsiy  obro‘si  tushib,  maktabning 
psixologiyaga umumiy  munosabati  pasayib  ketadi.
Psixolog kasbi — so‘zlashuv kasbidir.  Maktabda psixologik 
m a’ruzalami  qanday  o‘qishga  e’tiboringizni  qaratamiz.