Z. T. M s h m o V a

Psixologik ma’ruzani boshlash mumkin boigan so‘zlar va 
ifodalar.  H ar  bir  m a’ruzachining  dastlabki  so‘zlari  ting­
lovchilarga  ishontiruvchi  ta ’sir  ko‘rsatishini  yaxshi  biladi. 
Kimning oldida nutq so‘zlashingizga qarab,  o ‘zingizga yoqqan 
ifodalaming  biridan  boshlashingiz  mumkin.
« 0 ‘zingizga  yoqqanini  tanlash  mashqi».  Siz  o‘qituvchilar 
oldida  nutq  so‘zlasangiz:

---

—  Assalomu alaykum!  Bugun  siz bilan  murakkab  muam­
moni  muhokama  qilamiz  (Muloqotning jiddiy va  muammoli 
bo‘lishini  eslashi,  auditoriyada  «tenglik»  pozitsiyasida  o‘zaro 
ta’sir  ko‘rsatish  mumkin).
—  Assalomu  alaykum.  Psixologning  o ‘qituvchilar  oldida 
nutq so‘zlashi  ham  oson,  ham  qiyin.  Shuning  uchun  osonki, 
bizning  oldimizda umumiy maqsad  —  o‘quvchilarga ta’lim va 
tarbiya  berish  maqsadi  turibdi.  Shuning  uchun  qiyinki,  qisqa 
muloqot chog‘ida umumiy muammoni hal qilishda birlashish,  , 
birgalikda  umumiy  til  topish  zarur  (Psixolog  auditoriyaga 
sheriklik  asosida  kasblararo  o ‘zaro  ta ’sir  asosida  murojaat 
qiladi).
—  M ening  qarashlarim:  psixolog  m a’lum  psixologik 
pedagogik  tavsiyalami  ishlab  chiqishi  mumkin,  bu  muhim 
albatta.  Lekin o ‘qituvchi tarbiyasi qiyin o ‘smirlar yoki o ‘zlash- 
tirishda  orqada  qolayotgan  o ‘quvchini  tarbiyalash  bo‘yicha 
o‘zining  ko‘p  yillik  tajribasiga  tayanishi  zarur  ( 0 ‘qituvchilik 
kasbiy  mahoratiga  hurmatni  ifodalash).
—  Men sizga psixologiyaga  qiziqish  namoyon  qilganingiz 
uchun  tashakkur  bildirmoqchiman.  Ko‘chada  kuchli  yomg‘ir 
va  momaqaldiroq  bo‘lishiga  qaramasdan,  zal  to‘la  odamlarni 
ko‘rayapman (ma’ruza boshlashdan oldin hissiy ijobiy muhitni 
yaratish).
—  D o‘stlar,  agar  tinglovchilar  unchalik  ko‘p  bo‘lmasa, 
yaqindan  suhbatlashish  imkoni  mavjud  bo‘ladi.  Bugun  bizda 
nafaqat  m a’ruza  balki,  dialog  muloqot  suhbat  bo‘lib  o ‘tadi 
(Agar  auditoriyaga  kam  odamlar  yig‘ilgan  bo‘lsa,  zo‘riqishni 
yo‘qotish  uchun  yuqoridagi  so‘zlardan  boshlash  mumkin).