Kasb-hunar kollejlari uchun o‘quv qo‘llanma


Ta’minlash tizimiga texnik xizmat ko‘rsatish va ta’mirlash



Download 3,6 Mb.
Pdf ko'rish
bet66/118
Sana31.12.2021
Hajmi3,6 Mb.
#229466
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   118
Bog'liq
mashina va jihozlarga texnik xizmat korsatish

3.3. Ta’minlash tizimiga texnik xizmat ko‘rsatish va ta’mirlash
Dizel  dvigatellari  ishlaganda  juda  ko‘p  kamchiliklar  ta’minlash  mex-
anizmining buzilishi sababli sodir bo‘ladi (17-rasm).
Yonilg‘i apparaturasidagi har qanday mexanizm biroz buzilsa dvigatel ishi-
da  kamchilik  sodir  bo‘ladi:  dvigatel  o‘t  olmaydi,  o‘chib-o‘chib  ishlaydi,  ko‘p
yonilg‘i sarflaydi, me’yoriy quvvat hosil qilmaydi, barvaqt yeyiladi va hokazo.
Yonilg‘i  apparaturasining  kamchilikarini  aniqlash  va  bartaraf  qilish  ko‘p  vaqt
talab etadi.  Shuning uchun texnik xizmat ko‘rsatishni o‘tkazishda ta’minlash
tizimiga alohida diqqat qilish kerak. 
Havo  tozalagichga  texnik  xizmat  ko‘rsatishda  1  kg yonilg‘ining  to‘la
yonishi  uchun  11—12  m
3
havo  talab  etiladi.  Traktor  serchang  sharoitda  ish-
laydi;  ko‘pincha  1  m
3
havo  1  gacha  chang  bo‘ladi.  DT75M  traktori  1


59
soat  ishlaganda  500 gacha  chang  so‘rishi  mumkin.  Agar  bu  changning
hammasi  dvigatelga  kirganda  shatun-porshen  guruhi  va  gaz  taqsimlash  me -
xanizmining  detallari  bir  necha  soat  ishlagandayoq  yeyilgan  bo‘lar  edi.
Shuning  uchun  havo  dvigateli  silindrlariga  kirish  oldidan  ikki  marta  toza-
lanadi.  Shunda  havodagi  changning  95—99%  i  tutib  qolinadi.  Hozir  trak-
17 - r a s m. D-240 dizel dvigatelining tuzilishi:
1  —  koromislo;  2  —  koromislo  o‘qi;  3  —  klapan;  4  —  sapun;  5  —  silindr  kallagining
qopqog‘i; 6 —shtanga; 7 — silindr kallagi; 8 — karter bloki; 9 — suv nasosi; 10 — taqsim-
lagich shesternyasi; 11 —taqsimlagich qopqog‘i; 12 — amortizator; 13 — taqsimlagich val
shesternyasi; 14 — oldingi tayanch; 15 — salnik; 16 — tirsakli val shesternyasi; 17 — karter
poddoni; 18 — moy nasosi; 19 — tirsakli val; 20 — taqsimlovchi val; 21 — tolkatel;  22 —
orqa list; 23 — maxovik; 24 — shatun; 25 — porshen;        26 — silindr; 27 — prokladka;
28 — koromisloning tayanch o‘qi.


60
torlarga  3  pog‘onali  tozalaydigan  havo  tozalagichlar  o‘rnatilmoqda.  Ular
havoni  yanada  to‘laroq  tozalaydi. 
Havo  tozalagichga  har  smenada  texnik  xizmat  ko‘rsatish  poddondagi
moyni  almashtirishdan  iborat.  Eski  konstruksiyadagi  havo  tozalagichlarda
chang to‘plagich hajmining yarmidan ortiq chang bilan to‘lishga yo‘l qo‘ymas-
dan  uni  tozalab  turish  zarur.  Poddondagi  moyni  almashtirish  uchun  poddon
olinadi. Eski moy to‘kiladi, poddon cho‘kindilardan tozalanib yuviladi va unga
halqa belbog‘ sathigacha yangi moy quyiladi. 
Halqa  belbog‘  sathidan  ortiq  va  kam  yonilg‘i  quyish  yaramaydi.  Ortiqcha
moy  quyilganda  silindrga  moy  surilib,  ortiqcha  qurum  hosil  bo‘ladi,  kam
yonilg‘i quyilganda esa havo changdan yomon tozalanadi. Havo tozalagichning
poddoniga  ishlatilgan  karter  moyini  quyish  mumkin,  ammo  poddonga  quyish
oldidan moy tindiriladi va 1/3—1/4 qism dizel yonilg‘isi aralashtirilib suyultiri-
ladi.  Qishda  hajmining  12  qismicha  dizel  yonilg‘isi  qo‘shib  suyultiriladi.  Agar
dvigatel serchang sharoitda ishlasa, moy bir smenada 2—3 marta almashtiriladi.
Kuz va qishda havo nam paytlarida ishlaganda moy 40—60 motosoat ishlagan-
dan keyin almashtiriladi. 
1-TXK  da  havo  tozalagichni  qismlarga  to‘la  ajratish,  quyidagi  tartibda
tozalash  va  yuvish  zarur:  quruq  chang  ajratgich  olinadi,  tirqishlar  yuviladi  va
tozalanadi; poddon olinadi, ajralma kassetalar chiqariladi, havo tozalagichning
korpusi ajratiladi; kassetalar rusumli truba moyiga namlanadi; havo tozalagich
yig‘iladi, quruq chang ajratgich joyiga qo‘yiladi. 
Havo  keladigan  tizimdagi  barcha  birikmalarning  zichligi  va  dvigatelning
past aylanishlarida ishlashi tekshiriladi. Buning uchun rusumli truba zich berki-
tiladi. Agar dvigatel aylanishlarini kamaytirsa va to‘xtasa, demak, havo surilma-
gan bo‘ladi; agar dvigatel ishlashda davom etsa, havo surilayotgan nozich joyni
aniqlash  va  kamchilikni  bartaraf  qilish  zarur;  quruq  chang  ajratgich  joyiga
qo‘yiladi.
Yonilg‘i  baklariga  texnik  xizmat  ko‘rsatish  har  kuni  baklarga  yonilg‘i
quyishda  bajariladi.  Bu  vaqtda  bakning  ichki  bo‘shlig‘ini  atmosferaga
qo‘shadigan  havo  teshigini  tozalash  kerak;  har  bir  bakni  yonilg‘i  bilan
to‘lg‘azish  oldidan  dizel  yonilg‘isining  2—3  kg quyqasini  bo‘shatib,  krani
orqali  tushirib  olish  kerak. 
Filtrlovchi tiqinlarni vaqti-vaqti bilan yuvish kerak. Buning uchun bakning
qopqog‘i olinadi, qisqacha bolt burab bo‘shatiladi va tiqin qopqoqdan olinadi,
yuviladi, moy biroz ho‘llanadi va joyiga o‘rnatiladi. Ayni vaqtda bak bo‘g‘zida-
gi filtrlovchi tiqin ham yuviladi.
3-TXK  da  yonilg‘i  bak  yuviladi.  Buning  uchun  yonilg‘idan  batamom
bo‘shatiladi, bak joyidan olinadi va dizel yonilg‘isi bilan tozalab yuviladi.


61

Download 3,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   118




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish