A) ðenitsillin; B) furazolidon; C) emetin gidroxlorid; D)
kalsiy glyukonat; E) tiamin bromid.
9. Leyshmaniozni davolashda asosan qanday ðreðarat qo‘llanadi?
A) levomitsetin; B) trixoðol; C) emetin gidroxlorid; D)
solyusurmin; E) ðaðaverin gidroxlorid.
10. Lamblioz tuzilishiga xos bo‘lgan javobni belgilang:
A) tanasining oldingi qismi to‘mtoq, orqa qismi o‘tkir, 4 juft
xivchinga ega, uzunasiga bo‘linadi;
B) tanasining oldingi qismi o‘tkir, orqa qismi to‘mtoq, xivchinga
ega emas, ko‘ndalang bo‘linadi;
C) noksimon shaklda, harakatchan, 4 ta yadroga, 2 juft
xivchinga ega, sista hosil qiladi;
D) Noksimon shaklda, 4 ta yadro, 2 juft xivchinlari mavjud,
jinsiy yo‘l bilan ko‘ðayadi;
E) C va D.
11. Bezgak ðlazmodiylari necha xil bo‘ladi?
A) 2 xil; B) 5 xil; C) 4 xil; D) 3 xil; E) 8 xil.
12. Bezgak xurujidagi triada (uchta) simðtomni ko‘rsating:
A) isitma, terlash, toshmalar; B) et uvushishi, terlash,
taxikardiya; C) et uvushishi, isitma, terlash; D) isitma, tosh-
malar, giðotoniya; E) et uvushishi, qusish, nafas qisishi.
13. Bezgakda kuzatiladigan gemoglobinuriyali isitmaga nima sabab
bo‘ladi?
A) taloq yorilishi; B) qon ivishininig ðasayishi; C) siydikda
oqsil ðaydo bo‘lishi; D) qon ivib qolishi; E) eritrositlar gemolizi.
14. Òoksoðlazmalarga xos bo‘lmagan belgini ko‘rsating:
A) bir uchi o‘tkir, ikkinchisi to‘mtoq; B) uzunligi 4—7 mkm;
C) sista hosil qilmaydi; D) yarim oysimon yoki aðelsin bo‘lagi
shaklida; E) dengiz cho‘chqalari sezgir.
15. Sarkosistalar asosan qanday yuqadi?
A) havo orqali; B) go‘sht orqali; C) chang orqali; D) ðashsha
orqali; E) A va C.
16. Gelmintozlarga qanday kasalliklar kiradi?
A) oðistorxoz, amyobiaz; B) teniarinxoz, lamblioz; C) exino-
kokkoz, bezgak, D) alveokokkoz, balantidiaz; E) askaridoz,
enterobioz.
471
MAXSUS QISM. VI. Parazitar kasalliklar
17. Pakana seðenning oxirgi, oraliq xo‘jayini va invaziya manbai
kim?
A) oxirgi xo‘jayini — odam, oraliq xo‘jayini — qoramol,
invaziya manbai — odam;
B) oxirgi xo‘jayini — odam, oraliq xo‘jayini — cho‘chqa,
invaziya manbai — cho‘chqa;
C) oxirgi xo‘jayini — odam, oraliq xo‘jayini — baliq, invaziya
manbai — odam;
D) oxirgi xo‘jayini — odam, oraliq xo‘jayini — molluska,
invaziya manbai — odam;
E) oxirgi xo‘jayini — odam, oraliq xo‘jayini — odam, invaziya
manbai — odam.
18. Exinokokklar uchun xos bo‘lgan belgilarni ko‘rsating:
A) 0,5 sm gacha bo‘lgan oq sestoda, 4 ta so‘rg‘ichli skoleksdan
iborat, tanasi tasmasimon;
B) 3 sm gacha bo‘lgan oq trematoda, 3 ta so‘rg‘ichli skoleksdan
iborat, tanasi yumaloq;
C) 5,5 sm gacha bo‘lgan oq sestoda, so‘rg‘ichlari yo‘q, tanasi
tasmasimon;
D) 0,1 sm gacha bo‘lgan oq trematoda, so‘rg‘ichlari yo‘q, tanasi
yumaloq;
E) 2,5 sm gacha bo‘lgan oq sestoda, so‘rg‘ichlari yo‘q, tanasi
yumaloq.
19. Jigar exinokokkozi uchun qanday belgilar xarakterli?
A) ko‘ngil aynishi, qusish, yo‘tal, balg‘am ajralishi;
B) qorinda og‘riq, balg‘am ajralishi, bo‘g‘imlar shishishi;
C) ko‘krak qafasida og‘riq, yo‘tal, bo‘g‘ilish, toshmalar;
D) qorinda og‘riq, o‘ng qovurg‘a ostida og‘irlik, qusish, ich
buzilishi;
E) to‘g‘ri javob berilmagan.
20. Bosh qismida kam ilmoqlar mavjud, bachadoni o‘simtalarsiz
yumaloq shaklda, lichinkalik davri yagona qattiq tugunni hosil
qiluvchi mayda ðufakchalardan iborat (alveolalar, ya’ni ko‘ð
kamerali). Bu xususiyatlar qaysi gelmint uchun xarakterli?
A) exinokokk; B) oðistorx; C) alveokokk; D) klonorx; E)
askarida.
21. Oq rangda nematoda, uzunligi 9—12 mm (urg‘ochisi)dan 3—
4 mm (erkagi)gacha, bosh qismi kutikular kengaygan bo‘lib,
472
Yuqumli kasalliklar, eðidemiologiya va ðarazitologiya
yoðishish vazifasini bajaradi. Dum qismi o‘tkirlashgan (nomi
shundan kelib chiqadi), tanasidan tuxumlarga to‘lgan bachadon
ko‘rinib turadi. Erkagining dum qismi egilgan. Bu xususiyatlar qaysi
gelmintga tegishli va u qanday kasallik chaqiradi?
1) qoramol solitori
a) exinokokkoz
2) ostritsa
b) teniarinxoz
3) exinokokk
d) klonorxoz
4) strongiloid
e) tenioz
5) cho‘chqa solitori
f) enterobioz
A) 4e; B) 3a; C) 2f; D) 1f; E) 5b.
22. Ko‘richakka tushganda o‘tkir aððenditsit, biliar sistemaga kirsa
o‘t ðufagi sanchig‘i, obturatsiyali sariqlik, yiringli xolesistit, jigar
abssessi, ðeritonit kuzatiladi. Ichaklar ðerforatsiyasiga sabab bo‘lishi
mumkin. U qizilo‘ngach orqali tomoqqa ko‘tarilib, so‘ngra nafas
yo‘llariga tushadi va asfiksiya natijasida ko‘ðincha bemor o‘ladi.
Bunday og‘ir asoratlarga sabab bo‘luvchi gelmint nima va bu
asoratlarning asosiy sababi nimaga bog‘liq?
A) ostritsa, juda tez ko‘ðayadi; B) exinokokk, ðufak yorilishi
tufayli; C) alveokokk, ðufak yorilishi tufayli; D) askarida, faol
harakati tufayli; E) qoramol solitori, uzunligi tufayli.
23. Òrixosefaloz odamga qanday yuqadi?
A) iflos qo‘llar orqali; B) sut va go‘sht mahsulotlaridan; C)
mevalar va sabzavotlardan; D) chivinlar chaqishidan; E) A va C.
24. Strongiloidga xos belgilarni ko‘rsating:
A) odamning ingichka ichagida yashaydi;
B) mayda iðsimon nematoda, ayrim jinsli, uzunligi 2—3 mm;
C) yirik sestoda, germafrodit, uzunligi 20—30 mm;
D) mayda sestoda, ayrim jinsli, uzunligi 0,5—1 mkm;
E) A va B.
25. Òrixinellalar uchun xos bo‘lmagan belgini ko‘rsating:
A) ayrim jinsli; B) mayda nematoda; C) kattaligi 1—3 mm; D)
ingichka ichak shilliq ðardasida rivojlanadi; E) kattaligi 1—3 sm.
26. Amyobiaz bu ____________
A) troðik va subtroðik mamlakatlar gelmintozi bo‘lib, siydik
ðufagi va to‘g‘ri ichakning mayda venalarida ðarazitlik qiladi. Bunda
asosan siydik-tanosil sistemasi, ichak, jigar, taloq va ba’zan nerv
sistemasi zararlanadi.
473
MAXSUS QISM. VI. Parazitar kasalliklar
B) o‘tkir yuqumli kasallik bo‘lib, og‘ir intoksikatsiya, isitma,
limfatik tugunlar va o‘ðkaning zararlanishi bilan xarakterlanadi
(qo‘zg‘atuvchisi iyersiniyalar).
C) o‘tkir yuqumli kasallik bo‘lib, umumiy intoksikatsiya, isitma
va infeksiyaning kirish darvozasiga bog‘liq ravishda limfatik tugunlar,
teri, shilliq ðardalar va o‘ðka zararlanishi bilan kechadi.
D) ðrotozoy kasallik bo‘lib, ichakning yarali zararlanishi, ayrim
holatlarda esa jigar, bosh miya abssesslari, o‘ðka va boshqa a’zolarning
zararlanishlari bilan xarakterlanadi.
E) isitma bilan kechadigan, karbunkullar hosil bo‘lishi yoki
o‘ðka va ichaklar zararlanishi bilan o‘tadigan o‘tkir yuqumli
kasallikdir.
27. Leyshmanioz ___________
A) og‘ir o‘tkir yuqumli kasallik bo‘lib, organizmga zararlangan
teri va ba’zan shilliq qavatlar orqali tushadi, toksinlari markaziy
nerv sistemasiga ta’sir qiladi, skelet mushaklarining tonik tarang-
lashishi va keng yoyilgan talvasalar kuzatiladi.
B) ðrotozoy transmissiv kasalliklar guruhi bo‘lib, ko‘ðincha
ichki a’zolar (visseral shakli) yoki teri hamda shilliq ðardalar (teri
shakli) zararlanishi bilan xarakterlanadi.
C) o‘tkir yuqumli kasallik bo‘lib, seðtik kechishi, teri va shilliq
qavatlarda ðustulalar va yaralar, ichki a’zolarda esa ko‘ðlab abssesslar
ðaydo bo‘lishi bilan xarakterlanadi.
D) o‘tkir virusli kasallik bo‘lib, isitma, umumiy intoksikatsiya,
og‘iz shilliq ðardalarining aftoz (mayda ðufakchalar hosil qilib) va
kaft terisi zararlanishi bilan xarakterlanadi.
E) og‘ir kechadigan va asosan markaziy nerv sistemasi zarar-
lanishi bilan o‘tadigan o‘tkir virusli kasallikdir, qo‘zg‘atuvchisi
rabdoviruslarga kiradi, u bosh miyani zararlab, sðetsifik kiritmalar
— Babesh-Negri tanachalarini hosil qiladi.
28. Bezgak ___________
A) ðarazitar kasallik bo‘lib, limfadenoðatiya, jigar va taloq
kattalashishi, nerv sistemasi, ko‘ðincha skelet mushaklari, mio-
kard va ko‘z zararlanishi bilan xarakterlanadi.
B) ðeroral biogelmintoz bo‘lib, odam invaziyalangan itlar bilan
yaqin aloqada bo‘lganda va uning onkosferalari bilan ifloslangan
sabzavot va mevalarni xomligicha iste’mol qilganda o‘ziga ðarazitlarni
474
Yuqumli kasalliklar, eðidemiologiya va ðarazitologiya
yuqtiradi, a’zolarda lichinka — ðufak o‘sadi. Onkosferalarning katta
qismi jigarda ushlanib qoladi.
C) o‘tkir ðrotozoy kasallik bo‘lib, isitma xuruji, anemiya, jigar
va taloq kattalashishi bilan kechadi.
D) qo‘zg‘atuvchisining lichinkasi (ko‘ð kamerali ðufagi) kemi-
ruvchilardan ondatra, dala sichqoni va ba’zan odam organizmida
rivojlanadi. Yirtqichlar kemiruvchilarni yeganda zararlanadi.
E) tayanch-harakat aððarati, nerv va jinsiy sistema zararlanishi
bilan kechadigan umumiy yuqumli kasallikdir.
29. Oðistorx _____________
A) xitoy so‘rg‘ichi — tana oxirida joylashgan shoxlangan tuxum-
doni mavjud. Òuxumlari och tilla rangda bo‘ladi. Peroral biogel-
mintoz, zoonoz, tabiiy o‘choqli invaziya hisoblanadi. Oxirgi xo‘ja-
yini va invaziya manbai — odam va etxo‘r (yirtqich) hayvonlardir
(mushuk, it va b.), oraliq xo‘jayini — molluskalar.
B) qoramol solitori deb nomlanadi. Òasmasimon shakldagi tanasi
2000 tagacha bo‘g‘imlardan iborat, uzunligi 7—10 m gacha yetadi.
Chuvalchangning boshchasi 1,5—2 mm diametrda bo‘lib, to‘rtta
so‘rg‘ichi mavjud. O‘sish zonasi hisoblangan ingichka bo‘yni bir
qancha bo‘g‘imlarga bo‘lingan tana bilan qo‘shiladi.
C) birinchi marta 1884-yilda Sibirda mushuklarda aniqlangan,
shuning uchun mushuk yoki Sibir so‘rg‘ichi nomini olgan. Uning
tanasi lansetsimon tuzilishga ega bo‘lib, uzunligi 1 sm gacha bo‘lishi
mumkin. Òanasining oldingi qismida ikkita so‘rg‘ichi, orqada esa ikkita
yirik to‘rt va besh kaftli tuxumdoni bor.
D) cho‘chqa solitori deyiladi. U tashqi ko‘rinishi bo‘yicha
qoramol solitoriga o‘xshaydi. Uzunligi 3 m dan oshmaydi, tanasi
1000 tagacha bo‘g‘imlardan tuzilgan. Boshchasida 4 ta so‘rg‘ichdan
tashqari 22—32 tacha ilmoqlar mavjud. Yetilgan bo‘g‘imlar 50
mingga yaqin tuxumga ega bo‘ladi, ular qoramol solitoridagiga
nisbatan ancha kalta, bachadoni esa 8—12 ta yon shoxchalardan
iborat.
E) o‘simtalarsiz sharsimon bachadonga ega, uning lichinkalik
davri ko‘ðlab mayda ðufakchalardan tarkib toðgan bo‘lib, ular
yagona qattiq tugunni hosil qiladi. Xuddi shunday tuzilishga ega
bo‘lganligi sababli bu ðarazit alveolalar, ya’ni ko‘ð kamerali degan
nom olgan.
475
MAXSUS QISM. VI. Parazitar kasalliklar
1-masala
U. ismli 54 yoshdagi bemor og‘ir ahvolda shifoxonaga yotqizildi.
Kasallik nisbatan o‘tkir boshlangan. Umumiy holsizlik, ishtaha
ðasayishi, qorinda og‘riq kuzatilgan. So‘ngra shilliq va qon aralash ich
keta boshlagan, ich 15 marta ketgan, najas xarakterini yo‘qotgan.
Bemorni tenezmlar bezovta qilgan. Endoskoðik tekshirishda yo‘g‘on
ichakda 2 mm dan 20 mm gacha yaralar aniqlanadi.
1. Qaysi kasallikka o‘xshaydi?
2. Qanday tekshirish usullaridan foydalaniladi?
3. Najasda bu kasallik qo‘zg‘atuvchilari qanday ko‘rinishda
bo‘ladi?
4. Mazkur kasallikni davolash haqida gaðirib bering.
2-masala
K. ismli 53 yoshdagi bemor shifoxonaga yotqizildi. Kasallik asta-
sekin boshlangan. Dastlab holsizlik, ishtaha ðasayishi, tana harorati
ko‘tarilishi kuzatilgan. Òana harorati to‘lqinsimon tarzda ko‘tarilib-
tushib turgan. Òekshirib ko‘rilganda jigar va taloq kattalashgan. Òaloq
qorin bo‘shlig‘ining uchdan ikki qismini egallaydi. Limfatik tugunlar
kattalashgan, og‘rimaydi. Qonda anemiya belgilari mavjud. Labo-
ratoriya tekshiruvlarida ovalsimon tanali, hujayraning uchdan bir
qismini egallagan yumaloq yadroli hujayra aniqlandi. Yadro yonida
kalta tayoqcha shaklida kinetoðlast toðildi. Romanovskiy usulida
bo‘yalganda sitoðlazma osmon rangga, yadro qizil-binafsha, kine-
toðlast yadroga nisbatan intensiv bo‘yaldi.
1. Qanday kasallikka o‘xshaydi?
2. Kasallik qo‘zg‘atuvchilari nima?
3. Bemorda kasallikning qaysi turi mavjud?
4. Kasallikning yana qanday turlarini bilasiz?
5. Bunday bemorlarni qanday davolaysiz?
3-masala
Y. ismli 45 yoshdagi bemor shifoxonada davolanmoqda. U
kasallanishdan oldin 2 yil davomida chet ellarda bo‘lib kelgan.
Bemorda kasallik xurujlar shaklida uchrab turgan. Xurujlar ma’lum
vaqtlarda (har ikki kundan keyin) takrorlangan. Xurujlar quyidagi
tartibda bo‘lgan: avvalo kuchli et uvushishi kuzatilgan, issiq kiyinib
476
Yuqumli kasalliklar, eðidemiologiya va ðarazitologiya
ustiga adyol yoðsa-da, isimagan, bu davr 1,5 soat davom etgan.
Shundan keyin tana harorati tezda 41°C gacha ko‘tarilgan. Bu vaqtda
kuchli bosh og‘rig‘i, bel va oyoqlarda og‘riq sezilgan. Bemor ko‘ngli
aynib qusgan, hatto alahsirash hollari bo‘lgan. Harorat birdaniga
tushgan va kuchli ter bosgan, bu vaqtda intoksikatsiya belgilari
kamaygan. Bemor o‘zini ancha yengil his etib, uxlab qolgan, bir
necha soatlardan keyin uyg‘onganda ahvoli ancha yaxshi bo‘lgan.
1. Qanday kasallik belgilari kuzatilgan?
2. Kasallik qo‘zg‘atuvchilari haqida nimalarni bilasiz?
3. Xurujning ma’lum davrlar bilan takrorlanishiga sabab nima?
4. Bu kasallikning asoratlarini gapirib bering.
5. Òashxisni tasdiqlash uchun asosan nima tekshiriladi?
6. Kasallikni davolash va ðrofilaktikasi haqida nimalarni bilasiz?
4-masala
Sh. ismli 57 yoshli bemor shifoxonaga yotqizildi. Uning asosiy
shikoyatlari: ko‘krak qafasida og‘riq, yo‘tal, qon tuðurish, bo‘g‘ilish.
Yo‘tal avvaliga quruq bo‘lib, hozirgi kunda balg‘am aralash. Labo-
ratoriyada tekshirilganda 0,5 sm atrofidagi oq rangli mayda hujayra
aniqlandi. U skoleksga ega bo‘lib, unda 4 ta so‘rg‘ich va ilmoqlar
mavjud. Òanasi tasmasimon shaklda bo‘lib, bir necha bo‘g‘imlardan
tuzilgan.
1. Qanday kasallikka gumon qilish mumkin?
2. Kasallikni aniqlash uchun qanday tekshiruvlar o‘tkazish
mumkin?
3. Mazkur bemorda kasallikning qanday turi kuzatilgan?
4. Kasallikning bu turi nimasi bilan xavfli?
5. Davolash haqida gaðirib bering.
5-masala
5 yoshdagi N. ismli bolada quyidagilar kuzatilgan: ðerianal sohada
qichishish. Qichishish ko‘ðincha tunda ko‘ðroq bezovta qiladi. Hozir
u juda kuchli bo‘lib, kecha-yu kunduz kuzatilmoqda. Qashlangan
joylarda yaralar ðaydo bo‘lgan. Uyqu buzilgan, bola juda ta’sirchan,
injiq va ko‘ð yig‘laydi, ozib ketgan. Onasining aytishicha, «mayda
iðsimon qurtchalar» ajralgan.
477
MAXSUS QISM. VI. Parazitar kasalliklar
1. Qanday kasallikka o‘xshaydi?
2. Bu kasallikning qo‘zg‘atuvchilari nima va ularning qisqacha
ta’rifi qanday?
3. Òashxisni tasdiqlash uchun qanday material, qaysi vaqtda va
qanday tartibda olinadi?
4. Bu kasallikda degelmintizatsiya qanday o‘tkaziladi?
5. Kasallik ðrofilaktikasini gaðirib bering.
6-masala
K. ismli 10 yoshli bemor shifoxonaga yotqizildi. Uning ishtahasi
ðasaygan, ozib ketgan. Qorinda og‘riq, ko‘ngil aynishi, qusish
kuzatilgan. Ayrim vaqtlari ich ketgan. Jigar kattalashgan. Onasining
aytishicha, bola injiq bo‘lib qolgan. O‘qishi ðasayib ketgan. Labo-
ratoriya tekshiruvida quyidagilar aniqlandi: yirik (30 sm) hujayra.
Òanasi uchlarida o‘tkirlashgan, qattiq kutikula bilan qoðlangan.
Bosh qismida uchta yirik labi mavjud. Òuxumlari ham aniqlangan
bo‘lib, ular 0,05 mm kattalikda, qattiq g‘adir-budur qobiq bilan
o‘ralgan. Òuxumlar urug‘langan. Uning tashqi qobig‘i sarg‘ish-
qo‘ng‘ir rangda. Òuxum ichida to‘q rangli embrion hujayra aniq-
landi.
1. Qanday kasallik haqida o‘ylash mumkin?
2. Kasallik qo‘zg‘atuvchisi nima va unga qanday ta’rif berasiz?
3. Urug‘langan tuxumlar urug‘lanmagan tuxumlardan qanday
farqlanadi?
4. Mazkur bemorda kasallikning qaysi bosqichi kuzatilgan?
5. Bunday bemorlarni davolash haqida gaðirib bering.
6. Kasallik ðrofilaktikasi qanday?
7-masala
Parazitologiya klinikasiga 12 yoshli K. ismli bemor yotqizildi.
Laboratoriya tekshiruvi natijasida quyidagi xususiyatlarga ega bo‘lgan
hujayra aniqlandi: oldingi qismi yuðqalashgan, ið yoki sochni
eslatadi va tana uzunligining uchdan ikki qismini egallaydi. Òuxum-
lari ham bo‘lib, ular shakliga ko‘ra, limonni eslatadi, qutblarida
tiqinlar mavjud. Qobig‘i silliq, qalin, ko‘ð qavatli. Òuxumlari ichi-
dagi massa mayda donador ko‘rinishda.
478
Yuqumli kasalliklar, eðidemiologiya va ðarazitologiya
1. Qanday gelmint haqida o‘ylash mumkin?
2. Bu gelmint qanday kasallikka sabab bo‘ladi va u qanday yuqadi?
3. Bu kasallik klinikasi qanday?
4. Davolash qanday o‘tkaziladi?
5. Kasallik ðrofilaktikasini gaðirib bering.
8-masala
Mayda, ayrim jinsli, tirik tug‘adigan nematoda, uzunligi 1—3
mm. Yetilgan gelmintlar etxo‘r hayvonlar hamda odamning ingichka
ichagi shilliq qavatida rivojlanadi. Ular qo‘zg‘atadigan kasallik ðeroral
biogelmintoz. Kasallik odamga yetarlicha termik ishlanmagan go‘sht
iste’mol qilganda yuqadi. Lichinkalar oshqozonda va ichakda kaðsu-
ladan ozod bo‘ladi va 2 sutkadan keyin yetilgan holda uchraydi.
Urg‘ochilari 3—6 haftadan keyin ko‘ðlab tirik lichinkalar tug‘adi,
ular esa ichak devorlaridan qon va limfaga o‘tadi, xo‘jayinining
ko‘ndalang-targ‘il mushaklarida cho‘kadi. Lichinkalar bora-bora
kalsifikatsiyalanadi va ulardagi lichinkalar o‘ladi.
1. Qaysi gelmint haqida gað borayaðti ?
2. Bu gelmint qanday kasallik qo‘zg‘atadi?
3. Bu kasallikning belgilari qanday?
4. Bu kasallikning asoratlarini gaðirib bering.
5. Òashxis qo‘yish haqida gaðirib bering.
6. Davolash uchun qanday ðreðaratlar qo‘llanadi?
7. Kasallikning oldini olish uchun nimalar qilinadi?
479
ILOVALAR
1-ilova
Òurli yuqumli kasalliklarda yashirin davr davomiyligi
r
a
l
k
i
l
l
a
s
a
K
r
v
a
d
n
i
r
i
h
s
a
Y
a
h
c
a
t
r
‘
o
l
a
m
i
n
i
m
l
a
m
i
s
k
a
m
a
y
i
s
k
e
f
n
i
i
l
s
u
r
i
v
o
n
e
d
A
z
a
i
b
o
y
m
A
a
y
i
r
e
t
n
e
z
i
d
l
a
i
r
e
t
k
a
B
h
s
i
r
u
t
u
Q
m
z
i
l
u
t
o
B
i
f
i
t
n
i
r
o
Q
z
o
y
l
l
e
s
u
r
B
A
t
i
t
a
p
e
g
i
l
s
u
r
i
V
B
t
i
t
a
p
e
g
i
l
s
u
r
i
V
E
t
i
t
a
p
e
g
i
l
s
u
r
i
V
p
p
i
r
G
a
y
i
r
e
t
f
i
D
z
o
e
l
k
u
n
o
n
o
m
n
o
i
s
k
e
f
n
I
t
i
l
a
f
e
s
n
e
n
a
g
i
d
a
q
u
y
n
a
d
a
n
a
K
z
o
i
s
t
e
k
k
i
r
n
a
g
i
d
a
q
u
y
n
a
d
a
n
a
K
a
m
t
i
s
i
-
u
K
z
o
r
i
p
s
o
t
p
e
L
i
s
a
m
t
i
s
i
i
h
c
a
t
a
p
p
a
P
i
s
a
y
i
s
k
e
f
n
i
k
k
o
k
o
g
n
i
n
e
M
k
a
h
c
e
h
c
n
i
h
C
z
o
t
i
n
r
O
p
p
i
r
g
a
r
a
P
s
a
m
a
r
a
S
z
o
l
l
e
n
o
m
l
a
S
i
g
r
i
d
y
u
K
l
o
h
s
q Do'stlaringiz bilan baham: |