Ўзбекист онда з амонавий интенсив о

3. кўчатларнинг экиш қалинлиги
Кўп ва қисқа вақтда, шу билан бирга кўп ҳосил 
олиш учун экиш зичлиги, дарахт шакли ва якуний да-
рахт ҳажми жуда катта аҳамиятга эга. Гектарига кам 
дарахт экиш ва катта ҳажмдаги дарахтларни парва-
ришлаш даври ўтди, чунки улар янги интенсив усул-
да экилган мевали дарахтлар билан ҳосилдорликда, 
Расм-5. Интенсив 
боғларда қўлланиладиган 
механизация воситала-
ри ва теримни сама-
рали ташкил этишда 
қўлланиладиган идиш. 

---

7
Қандай боғлар интенсив боғлар дейилади
мева сифати ҳамда ишчилар меҳнати унумдорлиги-
да рақобат қила олмайди. 
Ишчиларнинг унумдорлиги, ишлаш хавфсизлиги 
ва уларни боғларга жалб этиш масалалари муҳим 
ҳисобланади. 
Боғларда кўплаб ишларни ердан туриб бажариш 
ишчиларни мевали боғларга жалб этишни ва улар-
нинг меҳнат унумдорлигини ошириш имкониятла-
рини яратиб беради. Замонавий қишлоқ хўжалик 
кимё воситаларини сепувчи мосламалар касаллик 
ва ҳашаротларга қарши курашиш самарадорлигини 
оширади. 
Интенсив боғларда мевали дарахтлар ўсиш 
учун кўп жой талаб этмайди. Ўсиши учун керагидан 
ортиқ жойга эга дарахтлар эса катта илдиз ва шох-
шабба тизимларини шакллантиради. Катта илдиз 
ва шохлар катта харажатли муаммоларни келтириб 
чиқаради. 
Мевали дарахтлар икки қисмга бўлинади – тутиб 
турувчи (илдиз, тана ва шохлар) ва мева берувчи 
(ён шохлар
, гулкуртаклар, барглар, ўсувчи куртаклар 
ва мева). Сийрак экилган дарахтларда жойнинг кўп 
қисмини мева берувчи қисм эмас, балки тутиб турув-
чи қисм эгаллайди. 
Аксинча, зич экилган, симбағаз (шпалер) билан 
тутиб туриладиган мевали дарахтларда мева берув-
чи қисм кўпроқдир. Шу омилнинг ўзигина интенсив 
боғларнинг самарадорлигини оширади. 
Шундай қилиб, интенсив боғларда юқори ва до-
имий ҳосилдорликка эришиш учун тутиб турувчи 
қисмининг ўсиш тезлигини замонавий усулларни 
қўллаган ҳолда камайтириб, кўпроқ мева берувчи 
қисмини ўстиришга эътиборни қаратиш жуда муҳим 
масалалардан ҳисобланади. 
Шунинг учун кўчатларни эрта экиш, иккинчи йил-
дан ҳосил олиш, доимий ҳосил олиш, гулкуртакларни 
кўпроқ шаклланишига ёрдамлашиш, кесиш ва шакл 
беришни тўғри ташкил этиш, томчилатиб суғориш 
тизимидан фойдаланиш ва новдалар ўсишини се-
кинлатувчи препаратлар қўллаш энг муҳим тадбир-
лардан ҳисобланади.