Kafedrasi husanov nishonboy abdusattorovich dilmurodova nilufar asatullayevna

 
4-topshiriq. 
“Sohaning vujudga kelishi va rivojlanishi” мavzusida matn tuzish. 
 
5-topshiriq.   
Каsb taraqqiyoti haqidagi ma’lumotlardan xronologik   jadval  tuzing.
 
 
6-topshiriq.   
Ish jarayonidagi muloqot vaziyatlarini aks ettiruvchi kasbiy o’yin ssenariysini 
tuzing va uni insenerovka qiling.  
 
7-topshiriq.  Matnni  o‘qing.  Matndan  foydalanib  “Zamonaviy  sug‘urta 
shakllari” mavzusida diologga kirishing. 
 
Sug‘urta tarixidan 
Sug‘urta tushunchasi pul va kredit tushunchalaridan oldin shakllana boshlagan. 
Dastlabki  jamoa  tuzumi  davrida  har  bir  oila  hayot  uchun  eng  zarur  oziq-ovqat 
zaxiralarini  g‘amlash  zaruriyatini  tushuna  boshlaganda,  zaxiralar  yetarli  bo‘lmasa 
yoki  biror  hodisa  tufayli  qo‘shimcha  moddiy  ne’matlarga  ehtiyoj  sezilsa, 
qo‘shnilardan qarz olingan, buzilgan imoratlar hashar yo‘li bilan tiklangan. Davlat 
yo‘li  bilan  metalldan  pul  zarb  qilingunga  qadar  oltin  va  kumush  vositasi  bilan 
zaxiralar to‘plangan.  
Asrlar davomida qo‘ni-qo‘shnilar o‘rtasidagi iqtisodiy munosabatlar qishloq va 
mahalla  miqyosida  kengaygan.  Sug‘urta  tartibi  vujudga  kelganda  zarar  ko‘lami 
xo‘jalik uchun katta bo‘lganda jabrlangan oilalarni og‘ir ahvoldan qutqarish uchun 
birgalashib  mablag‘  to‘plash  orqali  moddiy  yordam  uyushtirilgan.  Shuningdek, 
savdo karvonlari uzoq safarda qaroqchilar tomonidan talansa, ko‘rilgan zarar karvon 
ishtirokchilari  o‘rtasida  barobar  taqsimlangan.  Lekin  keyinchalik  maxsus  fond 
tuzilib,  bu  fond  hisobidan  faqat  ko‘rilgan  zarar  emas,  balki  savdogarning  oila 
a’zolari ham bahramand etilgan.  
Ayrim olimlar sug‘urta termini dastlab Yevropada qo‘llanilgan degan fikrdalar. 
Xalqaro  savdodagi  mol-mulk  sug‘urtasi  haqida  gap  borganda  Bobil  davlatining 
yurtboshisi Hammurapi qonunlarida miloddan oldin savdo karvonlariga yetkazilgan 
zarar  o‘zaro  taqsimlanib,  yordam  uyushtirilgani  ko‘rsatilgan.  Bu  qonun  xalqaro 
savdo yo‘li bilan boshqa mamlakat savdogarlari karvonlariga ham tarqalgan, hatto 
Buyuk ipak yo‘li orqali safarda bo‘lgan savdogarlar bu usuldan foydalanganlar.  
Lekin shaxsiy sug‘urta bo‘yicha Yevropada miloddan oldin ayrim hududlarda, 

---

145 
 
tumanlarda maxsus nikoh, vafot hodisalari bilan bog‘langan o‘zaro fondlar tashkil 
qilingani haqida ma’lumotlar bor.