Al-xorazimiy nomidagi urganch davlat universiteti


(bosh vazir) turgan  . Saroy  boshqaruvi



Download 1,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet84/113
Sana31.12.2021
Hajmi1,54 Mb.
#205383
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   113
Bog'liq
xorazmshohlar - anushteginlar davlatining mamuriy va saroy boshqaruv tizimi unvonlar va mansablar

128
(bosh vazir) turgan  .
Saroy  boshqaruvi. 
Xorazmshohlar  (Tekesh,  Alouddin  Muhammad  va 
Jaloliddin)  mohiyat  e’tibori  bilan  eroniy  va  turkiy  -   islom  sultonlariga  xos
129
salohiyat, qobiliyatlarni o’zida mujassamlashtirgan bir hukmdor -  sulton 
edilar.
Ko’pgina  fors  va  turkiy  -   islom  davlatlarida  bo’lgani  singari, 
Xorazmshohlarda ham  saltanat  vorisligi  masalasi  ma’lum bir tamoyillarga bog’liq 
bo’lmagan.  SHunga qaramay,  sulton ko’pincha katta o’g’lini valiahd qilib tayinlab, 
boshqa  shahzoda  va  yuksak  martabali  a’yonlarni  valiahdga  itoat  qilish  to’g’risida 
qasamyod  ettirardi.  M a’lumki,  sulton  Alouddin  Muhammad  onasi  Turkon 
Xotunning  tazyiqi  ostida  katta  o’g’li  Jaloliddinni  emas,  balki  kichik  o’g’li 
O’zloqshohni  valiahd  etib  tayinlagan  edi.  Mo’g’ul  istilosi  vaqtida  sulton  Xazar 
dengizidagi  Abiskin  oroliga  qochdi.  Turkon  Xotun  esa  mo’g’ullarga  asir  tushadi. 
Sulton o’limidan bir necha kun oldin o’g’illari Jaloliddin,  O’zloqshoh va Oqshohni 
huzuriga  chorlab,  Jaloliddin  Manguberdini  voris  qilib,  o’z  qo’li  bilan  qilichini
130
o’g’lining  beliga  bog’lab  qo’yadi  .  Shu  tariqa  Jaloliddin  valiahd  qilib  tayin 
etiladi.  Biroq  Jaloliddin  Abiskindan  chiqib,  ukalari  bilan  Gurganchjga  borgan 
vaqtida  birodarlarining  fitnasiga  duch  keldi  va  poytaxtni  tark  qilishga  majbur
131
bo’ldi  .  Oqibatda  Jaloliddin  uchun  bay’at  va  julus,  ya’ni  qasamyod  va  taxtga 
chiqish  marosimi  o’tkazilmay  qoldi.  Jaloliddin  bu  marosimni  faqat  uch  yildan 
keyin  Hindistondan  qaytib,  ukasi  G’iyosiddin  Pirshohni  va  Xorazmshohlar 
imperiyasining 
Erondagi 
eski 
vassallarini 
bo’ysundirganidan 
so’nggina 
G’iyosiddinning  chodirida  o’tkaza  oldi,  xolos.  Xonlar,  maliklar,  amirlar  kafanlari 
va qilichlarini bo’yniga ilib, peshonalarini yerga tekkizguday ta’zim etib qasamyod
qildilar132.
128 Низом ул-мулк.  Сиёсатнома. -  Б.  27-36.
129  Султон  ва  халифа  уртасидаги  тафовутлар  хакида  каранг:  Бартольд  В.В.  Халиф  и  султан.  // 
Сочинения.  Т. VI.  -  Москва:  Наука,  1966. -  С.  15-78.
130 Шихобиддин Мухаммад ан-Насавий.  Султон Жалолиддин Мангуберди.  -Тошкент:  O’zbekiston, 
2006.- Б.  78-79.
131  Уша жойда.  -  Б.  80.
132 Уша жойда.- Б.  123-124.
87


Shu  tariqa  Jaloliddinning  bay’at 
va  taxtga  chiqish  marosimi  u 
valiahdlikka tayin etilganidan so’ng ancha uzoq muddatdan keyin amalga oshirildi 
va Jaloliddin huquqan sulton sifatiga ega bo’ldi.
Hukmdorning 

Download 1,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   113




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish