Microsoft Word 05 Kishlok xujalik mahsulotlar sifati va marketingi

2. Pestisidlar 
 
Kimyoviy  moddalar  nafaqat  yerning  unumdorligini  oshiradi,  shu  bilan  birga  uni 
zararkunandalar  va  kasalliklardan  ximoya  qiladi,  qishloq  xujalik  mahsulotlarini  va  ular  sifatini 
saqlashga imkon beradi. Pestisidlarning qoʻllanilishi bilan bogʻliq xarajatlar bir yilda oʻzini oqlaydi. 
Xususan, donli ekinlar maydonlarida kimyoviy ishlov berish uchun xarakatlarning xar bir birligi 3-5 
barobar,  paxta  va  qand  lavlagida  5-7  barobar,  bogʻ va  tokzorlarda  10-20  barobar  oʻzini  koplaydi. 
Xozirgi  vaktda,  texnik  ekinlarning  (qand  lavlagi,  paxta,  kungabokar  zigir,  soya)  90-100  %,  donli 
ekinlarning  40-60  %,  sabzavot  ekinlarining  30-40  %  maydoni  gerbisidlar  bilan  ishlash  maqsadga 
muvofiqligi eʻtibor etilgan.  
Pestisidlarni  standartlashtirish  asos  tarkibining  oshirilishi  va  uning  fizik  xususiyatlarini 
yaxshilash yunalishida olib boriladi. 
Pestisidlarga  standartlar  fizik-kimyoviy  xossalari:  tashki  koʻrinishi.  Ulardagi  suv, 
tuldiruvchilar,  aralashmalar,  maydalanish  darajasi  boʻyicha  meʻyorlashtirilgan  koʻrsatkichlarni 
aniqlaydi. 
Fizik  xolatiga  koʻra  kuyidagicha  pestisidlar  chikariladi:  dustlar,  xullanadigan  kukunlar, 
konsentrlangan emulsiyalar, eritmalar, pastalar va xokazo. 
Kimyoviy  tarkibiga  koʻra  pestisidlarning  bir  kismi  standartlarga  binoan  navlarga  (birinchi, 
ikkinchi) bulinishi nazarda tutilgan. 
Pestisidlarning  koʻpgina  xillariga  standartlar  ishlab  chiqilgan  va  ular  oshirilgan  talablar 
qoʻyadi, jumladan: 1) ulardan qishloq  xoʻjaligida qoʻllanishga imkon beradigan odam va hayvonlar 
uchun keskin va surunkali zaharliligining kamligi; 2) persistentligining kamligi va tashqi muxitda 
oddiy  mahsulotlarni  xosil  qilib  bir  vegetasiya  davri  davomida  parchalanib  keta  olishi,  bunday 
mahsulotlar  qoldiqli  miqdoriga  koʻra  odam,  hayvonlar  va  parrandalar  uchun  qandaydir  xavf 
tugdirmasligi kerak; 3) qoʻllanish, saqlash va tashishning qulayligi;  4) qoʻllanishda yuksak iqtisodiy 
samaradorligi; 5) foydali organizmlarga nisbatan selektivligi. 
Standartlar anik tamgalashni, tashishda va kullanishda kulay boʻlgan qatʻiy belgilangan idishni 
nazarda tutadi. 
Preparatlarni fizik xolatiga koʻra xar xil turdagi idishlarga solinadi. 
Standartga  koʻra  dustlar  va  xoʻllanadigan  kukunlarni  bir  necha  qavatli  qogʻoz  qoplarga; 
emulsiya  va  aralashmalarni  sirti  panjaralangan  metall  bochkalarga,  kanistrlar,  bidonlar  va  shisha 
idishlarga; pastalarni - barabanlarga solish va shu kabilar nazarda tutiladi.