Ma'ruza matni doc

Кўпайиш органлари. Асосий қисми айрим жинсли айрим тубан 
формалари гермафродит. Кўпайиши жинсий йўл билан кечади. Баъзиларида 
партеногенез йўли билан кўпайиш кўзатилади. 
Оталаниш ички, айрим турлари тирик туғиб кўпаяди. 
Ривожланиши. Тўлиқ ва чала метаморфоз йўли билан кечади. 
Айириш системаси. Сувда яшовчиларда бир жуфт метанефридиялардан 
иборат. Қуруқликда яшовчи бўғимоёқлиларда, айириш органи мураккаблашган 
бўлиб, бу органнинг вазифаси тана намлигини тежашга қаратилган, буларда 
айирув органларини йўллари тўғридан-тўғри ташқарига очилмасдан ўрта ва орқа 
ичакнинг чегарасида ичак бўшлиғига очилади. Бундай айириш органлари 
найчалардан иборат бўлиб уларнинг сони 1-2 тадан тортиб 150 тагача бўлиши 
мумкин. Бундай найчалар Мальпиги найчалари деб аталади. 
 
 
3 - савол. Бўғимоёқлилар типининг систематикаси ва 
систематик асослари. 
Бўғимоёқлилар типи нафас олиш ва ҳаракат органларининг тузилишига 
кўра 3 та кенжа типга бўлинади. 
1. Жабра билан нафас олувчилар кенжа типи – Bronchiata 
2. Холицералилар к/т – Chelicerata 
3. Трахеялилар к/т – Tracheata 
Хелицералилар кенжа типи – Chelicerata 
Хелицералилар кенжа типи ўз ичига дастлабки қуруқликка чиққан 
бўғимоёқлиларни олади. Ҳозирги пайтда хелицералиларнинг 40.000 га яқин тури 
фанга маълум бўлиб иккита синфга ажратилади. 
1. Қисқичбақачаёнлар ёки меростомалар синфи 
2. Ўргимчаксимонлар синфи. 
4 – савол. Ўргимчаксимонлар синфининг морфо-физиологик 
хусусиятлари, асосий туркумлари ва уларнинг қисқача 
тавсифи 
Ўргимчаксимонлар синфи қадимги қисқичбақа-чаёнлардан келиб чиққан 
ва қуруқликка мослашиш жараёнида тузилиши ўз аждодларига нисбатан кучли 
ўзгарган. 
Ўргимчаксимонларни 
ўрганувчи 
зоологияни 
махсус 
қисми 
Арахнология дейилади.