Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги андижон машинасозлик институти

Корхона фаолияти самарадорлигига маҳсулот сифати таъсири. 
Бозор иқтисодиѐти шароитида рақобатда енгиб чиқишнинг асосий омилларидан бири 
ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулотларни сифатлилигини таъминлаш ҳисобланади, яъни
ишлаб чиқарилган маҳсулотлар ўз Истеъмолчисини топиш ва жаҳон бозорида
рақобатбардош бўлиш учун эса маҳсулот юқори сифатли бўлиши керак. 
Сифат-корхона ѐки фирмани авторитети, фойдани ошириш имконияти, корхона
фаолиятини ривожланиши асоси ҳисобланади. 
Маҳсулот сифати - маҳсулотнинг мўлжалланган мақсадларда фойдаланишга яроқли
эканлигини белгиловчи хусусиятлар йиғ индиси ҳисобланади. Маҳсулот сифатини
ошиши корхонани мураккаб шароитда яшаши, илмий-техника тараққиѐти,ишлаб
чиқариш самарадорлигини ошириш, ҳамма турдаги ресурсларни иқтисод қилиш билан
чамбарчас боғлиқ. 
Бозор иқтисодиѐти шароитида рақобатбардошлик икки кўрсаткичга боғлиқ:
нарх даражаси 
маҳсулот сифати даражаси.
Иқтисодий тараққиѐт натижасида иккинчи омил аста-секин биринчи ўринга ўтади. 
Маҳсулот сифати меҳнат унумдорлиги ва корхонада ишлатиладиган ҳамма тур 
ресурсларни тежамини белгилайди . 
Маҳсулот сифати – корхона фаолиятининг энг муҳим кўрсаткичи ҳисобланади.
Маҳсулот сифатининг ошиши – дунѐдаги ҳамма етакчи фирмаларнинг ҳарактерли асосий ғ 

---

99 
ояси ҳисобланади. Ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулот сифати – корхоналар орасидаги асосий 
рақобатда енгиб чиқишни бош омили ҳисобланади.
Маҳсулот хусусиятлари сон жиҳатдан сифат кўрсаткичларига ифодаланади, яъни: 

вазифаси кўрсаткичи

ишончлилик кўрсаткичи

технологиклик кўрсаткичи

стандартлилик ва унификация (бир шаклга келтириш)

ерганомик кўрсаткичлари 

ецетик кўрсаткичлари 

транспортлаш кўрсаткичи 

патентли-ҳуқуқий кўрсаткичлари 

екологик кўрсаткичлар

хавфсизлик кўрсаткичлар
Юқоридаги барча санаб ўтилган кўрсаткичлар йиғ индиси маҳсулот сифатини 
шакллантиради.
Енг иқтисодий қулай сифат дейилганда, маҳсулот сифати билан ҳаражат орасидаги 
муносабат тушунилади, ѐки маҳсулотнинг сифат бирлиги баҳосини қуйидаги кўринишда 
ифодалашимиз мумкин: