|
O‘zbekistonda chorva bosh sonlarining oshishi.
(yil boshida, ming bosh)
Hayvonlar
turi
Yillar
1917
1941
1961
1991
2012
Jami qoramollar
1342
1672,3
2231,7
4508,8
9642.0
Shu jumladan sigirlar
487
621,6
873,9
1856,4
3878,2
Qo„y va echkilar
3821
5792,0
8901,0
9229,6
16187,1
Otlar
517
456,8
200,8
105,2
184,6
Parrandalar
x
5458,3
7810,3
36025,6
42731,2
Qoramollar bosh sonining mustaqillik yillarida jadal o„sganligiga guvoh
bo„lamiz, yoki u 113,8 % ni tashkil etgan. Shu jumladan sigirlar sonini tez suratlar
bilan o„sib borishi ijobiy ko„rsatkich hisoblanadi, yoki 20 yilda ular soni 108,9 %
ko„payib, poda tarkibining 40,3 % ni tashkil qilib, to„liq zootexnikaviy talablar
darajasida deyish mumkin. Qoramollarning barchasi fermer, dehqon va shaxsiy
yordamchi xo„jaliklar evaziga to„g„ri keladi.
Qo„y va echkilar mustaqillik yillari 75,4 % ga ko„payib, ularning asosiy qismi
xususiy mulkka asoslangan xo„jaliklarda, bir qismi xukumat qarori bilan
qoldirilgan korako„lchilik shirkat xo„jaliklari evaziga to„gri keladi.
Mustaqillik yillarida mamlakatda go„sht yetishtirish 98,3 % ga, sut yetishtirish
123 % ga ortishi quvonarli hol hisoblanadi.
Tuxum yetishtirishning biroz kamayishi sanoat parrandachiligida mulk
shaklining o„zgarishi yoki barcha parrandachilik korxonalarining to„lik quvvatlar
bilan ishlamasligi hisoblanadi. Hozirgi kunda bu sohani jadal rivojlanishi uchun
8
barcha sharoitlar yaratib berilgan. Yirik parrandachilik korxonalari bilan birga
kichik parrandachilik va fermer xo„jaliklari tez rivojlanib bormoqda.
Mahsulotlar
Yillar
1960
1990
2012
Go„sht (tirik vaznda, ming tonna)
359,6
789,1
1564,2
Sut, ming tonna
847,6
3034,2
6766,2
Tuxum, mln.dona
457,8
2452,9
3441,7
Jun, ming tonna
12,9
24,4
26,5
Qorakul, ming dona
1892,0
1483,0
934,9
Pilla, ming tonna
14,6
33,0
25,0
Keyingi yillarda chorvachilikni rivojlantirish uch ildizga suyangan holda olib
borilishi shart. Birinchi navbatda mamlakatimizda mustahkam yem-xashak bazasini
yaratishdan iborat bo„lib, bu masalani amalga oshirish uchun almashlab ekish,
oraliq va takroriy ekinlar ekishni joriy etish. Xashaki ekinlar hosildorligini oshirish
evaziga har gektar xashaki ekin maydonidan 100-150 s. oziqa birligi olishni
ta‟minlash kerak.
Fermalarni nasldor mollar bilan ta‟minlash uchun barcha mulk shaklidagi
chorvachilik xo„jaliklariga naslchilik ishlarini andozalar asosida yo„lga qo„yish
Turli mulk shaklidagi xo„jaliklarda yangi jadal texnologiyalarni joriy qilish
asosida jahon andozalari darajasida ishlab chiqarishni tashkil qilish.
Ayniqsa fermer xo„jaliklarida yangi jahon tajribasida sinovdan o„tgan
texnologiyalarni joriy qilish bu sohani faqat obro„yini oshiradi.
Mamlakatda chorvachilik mahsulotlarini yetishtirishni ko„paytirish uchun
hayvonlarning mahsuldorligini keskin oshirishni taqozo etadi.
Buning uchun mamlakatda har bir sigirdan sog„ib olinayotgan sutni dastlab
hech bo„lmaganda 3000 kg.ga yetkazish, 2 barobar sut yetishtirishni ko„paytirish
imkonini beradi va xalqimizning sut mahsulotlariga bo„lgan talabini to„liq
qondirishni ta‟minlaydi.
Go„sht uchun topshiriladigan chorva hayvonlarining o„rtacha vaznini oshirish
bu borada bosh omil bo„lmog„i kerak yoki qoramollar vaznini 400-450 kg,
qo„ylarni 50 kg, chuchqalarni 120-130 kg.ga yetkazib go„shtga topshirish, kamida 2
barobar go„sht yetishtirishni ko„paytirib xalqimiz talabini qondiradi.
O‟zbekiston Respublikasi Prezidentining 2006 yil 23 martdagi «Shaxsiy
yordamchi, fermer va dehqon xo„jaliklarida chorva mollarini ko„paytirishni
rag„barlantirish chora-tadbirlari to„g„risidagi», 21 aprel 2008 yildagi “Shahsiy
yordamchi, dehqon va fermer xo‟jaliklarida chorva mollar ko‟paytirishni
ragbatlantirishni kuchaytirush hamda chorvachilik mahsulotlari ishlab chiqarishni
kengaytirish borasidagi qo‟shimcha chora –tadirlar to‟g‟risida”gi qarorlari
mamlakatimizda chorvachilikni rivojlantirish uchun barcha imkoniyatlarni yaratib
berdi. Ushbu qaror barcha toifadagi xo„jaliklarda chorva mahsulotlari yetishtirishni
ko„paytirish va ijtimoiy masalalarni hal etish imkoniyatlarini ochib berdi.
9
Do'stlaringiz bilan baham: |
