Maqsudov ilhomjon, joraev jomurod yangiboevich, amirov shavkat qo ziboevich

 
2.4.1.1. Jadval. 
 Bo‘g‘oz sigirlar ratsioni 
 
Ko„rsatkichlar 
Rejalashtirilgan yillik sut miqdori, kg 
3000 
4000 
5000 
6000 
Oziqa birligi 
7,7 
8,8 
9,9 
11,5 
Almashinuvchi energiya, mDj 
89 
105 
116 
132 
Quruq modda, kg 
11 
11 
11,6 
12,1 
Xom protein, g 
1310 
1490 
1675 
1945 
Hazmlanuvchi protein,g 
850 
970 
1090 
1265 
Xom kletchatka,g 
2750 
2640 
2670 
2260 
Kraxmal,g 
750 
850 
1175 
1370 
Qand,g 
680 
775 
980 
1140 
Osh tuzi, g 
50 
55 
60 
65 
Kalsiy,g 
80 
90 
95 
105 
Fosfor,g 
45 
50 
60 
65 
Magniy, g 
18,5 
19,8 
20,9 
21,6 
Kaliy,g 
62 
66 
70 
81 
Oltingugurt,g 
21 
22 
23 
27 
Temir ,mg 
540 
615 
695 
805 
Mis,mg 
75 
90 
100 
115 
Rux,mg 
385 
440 
495 
575 
Kobalt, mg 
5,4 
6,2 
6,9 
8,1 
Marganes, mg 
385 
440 
495 
575 
Yod, mg 
5,4 
6,2 
6,9 
8,1 
Karotin,mg 
345 
440 
495 
575 
Vitamin D, ming XB 
7,7 
8,8 
10,9 
12,7 
Vitamin E, mg 
310 
350 
395 
460 
 
Vazni yirik  6000-7000 kg sut beradigan bo„g„oz sigirlar  13-15 oziqa birligi  
yoki  150-170  Mdj  energiya  qabul  qilishlari  kerak.  Bo„g„oz  sigirlarni  100  kg  tirik 
vazniga  o„rtacha  2,1-2,4  kg  quruq  modda  me‟yorlashtiriladi,    1  oziqa  birligi 
tarkibida  110 g hazmlanuvchi  protein talab etilib, ularga proteinni qoplash uchun 
oqsilsiz azotli birikmalar berish ta‟qiqlanadi, chunki ular bo„g„ozlikka  salbiy ta‟sir 
ko„rsatishi  mumkin.  Ratsionda    uglevod  va  qand  protein  nisbati  andoza  talabida 
bo„lishi, kletchatka  me‟yorda  bo„lishi,  kerak,  aks holda  katta  qorinda oziqa hazm 
bo„lishi bo„ziladi. 
Bo„g„oz  sigirlar  ratsionida  tuz  va  boshqa  mineral  moddalar  va  vitaminlar 
me‟yor talablariga to„liq javob berishi kerak. 

---

 
95 
Bug„oz sigirlarga beriladigan oziqalar sifatida alohida o„rin to„tadi, bo„zilgan, 
chirigan,  mog„orlagan,  nordon,  shur,  mo„zlagan  oziqalar  berish  homila 
rivojlanishiga salbiy ta‟str ko„rsatadi. 
Bo„g„oz  sigirlar  ratsionining  tarkibiy  qismi  sifatli  pichan,  bo„g„oz  (dag„al  
xashaklarning 20-30%) somon beriladi. 
Bo„g„ozlik davrida ko„p silos, omixta yem va mineral qo„shimchalar sigirlarni 
to„g„ish qiyinlashishiga sabab bo„ladi.. 
Bo„g„oz sigirlarning  har 100 kg tirik vazniga 2-2,5 kg pichan va somon; 100 
kg  tirik vaznga eng kamida 1 kg sifatli pichan berish kerak. 
Dag„al oziqalarga qo„shimcha har 100 kg tirik vaznga 1-1,5 kg sifatli senaj, 2-
2,5 kg sifatli silos, 1kg lavlagi, 1 boshga 1,5-2,0 kg yem beriladi. 
Eng  ma‟qul  yem  omixta  yem  hisoblanadi,  ularga  kunjara  va  shrot  berish 
tavsiya  etilmaydi,    chunki  uning  tarkibida  homila  uchun  zahar  gossipol  moddasi 
mavjud. 
Bo„g„oz  sigirlarning    2-3  marta  oziqlantirish  kifoya,  bino  va  suv  harorati  8-
10◦S  pastga tushmasligi kerak. 
Bo„g„oz sigirlarning   qishki ratsionidan yozgi ratsioniga sekin-asta o„tkazishi 
kerak. 
Yozgi  ratsion  asosan  ko„k  oziqalardan(boshoqli,  dukkakli)  tashkil  topishi 
kifoya,  faqatgina  ko„k  oziqalari  bilan  oziqlantirish  me‟yorini    qoplanmasa  biroz 
yem qo„shib berish mumkin. 
Bo„g„oz  sigirlarni  alohida  guruhlarda  ,  quruq,    issiq,  tushama  tushalgan 
binolarda  saqlab,  ularga  albatta  yayrash maydonchalari    ajratiladi, qo„shimcha har 
kuni 2-3 soat sayr qildirishi kerak. 
Faol  haydab  sayr  qildirilgan  (2-3  km)  bo„g„oz  sigirlar  homilasi  yaxshi 
rivojlanib, yelin bez to„qimalariga ijobiy ta‟sir  etib, sigir oson to„g„adi. 
Gunajinlarni oziqlantirishda yuqoridagi talablardan tashqari, ularning o„sishini 
ta‟minlashni ham inobatga olish kerak, yoki shu davrda ularning kunlik o„sishi 500-
600 g bo„lishi kerak(I.Maksudov, 1994).