Texnika xavfsizligi

 
2. SHamollatishning ko`rinishlari va uning qurilmasi 
 
Ishlab  chiqarishda  shamollatish  -  bu  davlat  standarti  talabiga  mos  holda,  xonalardan 
ortiqcha  issiqlikni,  namlikni,  changlarni,  zararli  gazlar  va  bug’larni  chiqarish  va 
mikroiqlimni yaratish uchun zarur qurilmalar sistemasidir. 
 
 
 
7.1.-rasm.  Havoni  kiritish  va  chiqarish  mexanik  shamollatkichlari.  1-havo  qabul 
kilgich;  2-havo  uzatkichlar;  3-fil’tr;  4-kalorifer;  5-markazdan  qochma  shamollatkich; 
6-havoni  xonaga  kiritish  teshiklari;  7-havoni  xonadan  chiqarish  teshiklari;  8-rostlash 
klapani;  9-havoni  chiqarish  qurilmasi;  10-havo  aylanishini  ta`minlovchi  uzatish 
qurilmasi; 11-xona. 
 
Xonalardagi  havo  almashinuvini  ichki  va  tashqi  havo  harorati  va  bosimni  farqi 
hisobiga  tabiiy  yo`l  bilan  darchalardan  va  shu  maqsaddagi  quvurlar  orqali  amalga 
oshiriladi.  Bunday      shamollatish  tabiiy  shamollatish  yoki  aeratsiya  deyiladi. 
SHamollatkichlar  xonaga  havoni  uzatishi  va  xonadan  havoni  chiqarishi  yoki  bir 
vaqtda buning har ikkalasini amalga oshirishi mumkin (7.1.-rasm). 
 SHamollatkichlar  ishlatish  joyiga  qarab  umumiy  va  mahalliy  shamollatkichlarga 
bo`linadi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
63 
 
 
 
 
 
Umumlashtiruvchi  shamollatkich  butun  xonadagi  havoni  almashtirsa,  mahalliy 
shamollatkich 
esa 
ma’lum  bir  joylardagi  havoni  almashtiradi  (9.2.-rasm). 
SHamollatkichning  samaradorligi  shamollatish  qurilmasining  quvvatiga  va  havo 
almashtirishni tashkil etishning ma`lum qoidalariga rioya qilishga bog’liq  bo`ladi. 
Xonadan  chiqarilayotgan  havoni  bevosita  zararliliklar  ajralayotgan  joydan  yoki 
ifloslangan  zonadan  olish  kerak.  Bunda  xonadan  chiqarilayotgan  iflos  havo  oqimini 
odamlar  nafas  oladigan  zona  orqali  yoki  odamlar  tez-tez  bo`ladigan  zonadan 
o`tishiga yo`l qo`ymaslik kerak. Xonadan tashqariga chiqariladigan iflos havoni shamol 
oqimi yaxshi bo`lgan tomonga chiqarish lozim.