Texnika xavfsizligi

 
5. Mehnatni ilmiy asosda tashkil etish 
Mehnatni ilmiy asosda tashkil etishning asosiy yo`nalishlari quyidagilardan iborat: 
I. Gigienik yo`nalishda: 
-salomatlik  va  ish  qobiliyatiga  ta`sir  qiladigan  ishlab  chiqarish  muhiti  omillarini 
me`yorlash; 
-ishlab  chiqarish  muhitidagi  zararli  omillarni  kamaytirish  va  yo`qotish  yo`li  bilan 
mehnat sharoitlarini yaxshilash. 
II. Fiziologik yo`nalishda: 
-ish  joyi,  asboblar,  mashina  va  jihozlarni  fiziologik  talablarga  muvofiq  holda 
bo`lishiga erishish;  
- mehnat va dam olish rejalarini joriy etish; 
-mehnatni  jismoniy  og’irligini  kamaytirish  ,  fiziologik  jihatdan    etarlicha  harakat 
faolligini ta`minlash; 
-mehnatning aqliy va emotsional toliqtirishini kamaytirish. 
III. Psixologik yo`nalish: 
-  pul’tlar  va  mashinalar,  jihozlar  tizimlarini  boshqarish  uchun  boshqa  vositalar  ixtiro 
qilishda ruhiy talablarni hisobga olish (muhandislik ruhiyati); 
-kasb tanlashda va kasbiy talablarga muvofiq holda shaxsiy ruhiyatlarni hisobga olish; 
-jamoalarda  qulay  ruhiy  kayfiyat  yaratish,  ishlovchilarning  mehnat  va  uning 
natijalaridan  yuqori  manfaatdor  bo`lishlarini  ta`minlash  bo`yicha  tadbirlar  ishlab 
chiqish va  joriy qilish.  
IV. estetik yo`nalish: 
-intererlarni  bezatishda,  uskunalarni  joylashtirishda,  ranglar  bilan  bezatishda  va 
boshqalarda ishlab chiqarish estetikasi talablariga rioya qilish; 
-texnik    estetika    talablarini bajarish,  mashinalar,  asboblar,  pul’tlar  singari  boshqaruv 
vositalarini ixtiro qilish. 

---

 
59 
Qurilishi lozim bo`lgan ishlab chiqarish korxonalarini loyihalash va qurilish jarayonida 
sanitariya-gigiena, yong’in xavfsizligi bo`yicha ma`lum maxsus talablar qo`yiladi. 
Qurilayotgan  korxonaning  ish  joylaridagi  havoning  tozaligi,  mehnat  fiziologiyasi 
talablarining  bajarilishi,  meteorologik  sharoitlarga  doir  sanitariya  me`yorlari,  ish 
joylarining  yoritilishi,  ishlab  chiqarishda  shikastlanishning  oldini  olish  bo`yicha 
choralar  qo`llanilishi  ustidan  nazorat  qilib  boradilar.  Bu  ma`lumotlar  tahlili  va 
ishchilarning  salomatligi  to`g’risidagi  ma`lumotlar,  korxonada  xavfsiz  mehnatni  
to`g’ri tashkil qilishga ilmiy va amaliy asos yaratadi .