Toshkent davlat sharqshunoslik instituti uzoq sharq va janubiy osiyo tillari fakulteti bitiruv malakaviy ishi

            Yaponiyadagi Nara milliy muzeyi kolleksiyasidagi  ud pipa 

琵琶 

Sui va Tang sulolalari davrida ud pipa 

琵琶 chertib chalinadigan asboblar 

orasida muhim hisoblanadi.   

Bo‘yni qayrilgan pipa  (lyutnya pipa) va 5 torli pipa

琵琶

 asboblarining 

vatani Yaqin Sharqning Ikki daryo – Dajla va Frot oralig‘i (“yarim oy hosildor” 

hudud) hisoblanib, eramizning 4 asrida qadimgi  Buyuk ipak yo‘li orqali Xitoyga 

kirib kelgan. Bu asbobning birinchi ko‘rinishi noksimon korpusga, boshi qayrilgan, 

to‘rt torli va to‘rt pardaga (lad) egadir. Besh torli pipa 

琵琶 ham shunday shaklda, 

lekin hajmi jingxiang

颈项 pipaga nisbatan biroz kichikdir. Tang va Sui sulolalari 

davridan keyin bu asbob – an’anaviy xitoy torli chertib chalinadigan asbob bir oz 

o‘zgarishlarga uchrab, bugungi kunda ham mavjud. Chetdan kelganligiga qaramay, 

pipa xitoy asboblarining eng muhimlaridan biriga aylangan. Bu asbob yakka ijroda 

ham, qo‘shiqqa jo‘r bo‘lishda ham, musiqa konsertlarida ham, an’anaviy opera va 

musiqiy dramalarda ham qo‘llaniladi. Undan tashqari, pipa musiqiy duet va boshqa 

guruhlar tarkibida ham sahnalarda paydo bo‘lmoqda

46

.