Microsoft Word bustonul orifiyn ziyouz com doc

61-bob 
Voliylarga toat qilish haqida 

---

Bo’stonul orifiyn. Abu Lays Samarqandiy 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
63
Faqih (rahimahulloh) aytadilar: Ra'iyatga hokimlarga itoat qilishi vojib, modomiki ularni 
ma'siyatga buyurmasa. Agar ma'siyatga buyursa, itoat qilishi joiz emas, shuningdek, 
ularga unga qarshi chiqish ham mumkin emas, ammo zulm qilsalar, ularning zulmidan 
himoyalanish uchun qarshi chiqish joizdir. Biz aytamizki, hokimlarga itoat qilish Alloh 
taoloning: 
 
"Ey mo'minlar, Allohga itoat qilingiz va Payg'ambarga itoat qilingiz hamda o'zlaringizdan 
bo'lgan (ya'ni, musulmon) hokimlarga bo'ysuningiz!" (Niso, 59), degan so'ziga binoan 
vojib. Ba'zi mufassirlar, o'zlaringdan bo'lgan amirlardir, dedilar. Anas ibn Molikdan 
rivoyat qilinadi: Nabiy (sollallohu alayhi vasallam): "Quloq solinglar va itoat qilinglar, 
garchi sizlarga habash qul boshchilik qilsa ham", deganlar. Ibn Abbos (roziyallohu 
anhumo) rivoyat qiladilar: Nabiy (sollallohu alayhi vasallam): "Kimki amirida biror 
yomon narsani ko'rsa, sabr qilsin, biror kishi jamoatdan bir qarich chiqsa va o'lsa, 
johiliyat o'limi bilan o'ladi", dedilar. Ibn Umardan (roziyallohu anhumo) rivoyat qilinadi. 
Yazid ibn Muoviyaning xalifa bo'lgani xabari u kishiga etgan vaqtda: "Yaxshi bo'lsa, 
rozimiz, yomon bo'lsa, sabr qilamiz", deganlar. Ba'zi sahobalar: "Agar imomlar fuqaroga 
adolat qilsa, fuqaroga shukr va imomlarga ajr bo'ladi. Agar jabr qilsa, fuqaroga sabr va 
imomlarga gunoh bo'ladi", deyishdi. Ammo gunohga buyursalar, itoat joiz bo'lmaydi. 
Chunki Nabiy (sollallohu alayhi vasallam): "Xoliqqa osiy bo'linadigan ishda maxluqga 
itoat yo'q", deganlar. Nofi' Ibn Umardan (roziyallohu anhumo) rivoyat qiladi:, Nabiy 
(sollallohu alayhi vasallam): "Muslim kishi yaxshi va yomon ko'rgan narsalarida quloq 
solishi va toat qilishi vojib, modomiki, ma'siyatga buyurmasa, agar ma'siyatga buyursa, 
quloq solinmaydi va toat qilinmaydi", dedilar. Ali (roziyallohu anhu) rivoyat qildilar: 
"Nabiy (sollallohu alayhi vasallam) qo'shin yubordilar va ularga bir kishini amir qildilar. U 
amir bir kuni o't yoqdi va g'azab qilib, unga kiringlar, dedi. Ba'zilar unga kirmoqchi 
bo'lishdi, ba'zilar o'zimiz o'tdan qochib yuribmiz, unga kirmaymiz, deyishdi. Bu voqeani 
Nabiyga (sollallohu alayhi vasallam) aytishgan edi, u zot: "Agar o'tga kirganlarida, 
abadiy undan chiqmas edilar". Allohga osiy bo'ladigan ishda maxluqqa itoat yo'q, balki 
toat ma'rifatda, yaxshilikdadir", dedilar.  
Abdulloh ibn Ma'sud: "Alloh azza va jalla bu dinni fojir kishi bilan ham quvvatlaydi", 
dedilar. Huzayfa ibn Yamon aytadilar: "Alloh sizlarga azob beruvchi amirlarni, albatta, 
yuboradi. Qiyomat kunida Alloh taolo ularni do'zaxda azoblaydi". Muso ibn Ubayda 
Ayyub ibn Xoliddan rivoyat qiladilar: "Nabiy (sollallohu alayhi vasallam): "Yaqinda 
sizlarga mendan so'ng amirlar kelib, o'zlari yomon ko'radigan narsani qiladilar va o'zlari 
qilmaydigan narsalarni sizlarga buyuradilar, sizlar uchun ularga itoat yo'q", dedilar".  
Zubayr ibn Adiydan rivoyat qilinadi: "Anas ibn Moliknikiga bordik, unga Hajjojning 
qilganlarini aytib shikoyat qildik, u kishi: "Sabr qilinglar, chunki bir zamonning ortidan 
faqat undan yomonrog'i keladi", men buni Nabiydan (sollallohu alayhi vasallam) 
eshitganman", - dedilar".