Konstruksiyalar

                                   51-rasm.                            52-rasm.

---

79
S armaturadagi zo‘riqishni gorizontal o‘qqa proeksiyalar 
yig‘indisidan yoki podkos tiraladigan nuqtaga nisbatan olin-
gan momentlar yig‘indisidan aniqlash mumkin (51-rasmda-
gi O nuqta). Me’yoriy hujjatlar ikkinchi usulni tavsiya qiladi, 
u holda A
s
 = M/R
s
h
0
, bu yerda M = Ql
1
 (bu yerda l
1
 yel-
ka loyihaviy qiymatidan kattaroq olinadi), chunki balkaning 
tayanch bosimi notekis bo‘lishi, ularni montaj qilishdagi no-
aniqliklar hamda teng ta’sir etuvchi Q kuchni siljishini hisob-
ga olinadi. Armatura S armatura xavfli zona kesimining har 
ikki tomonidan ishonchli ankerlangan bo‘lishi kerak (ushbu 
zonaning uzunligi l
1
 ga teng).
Aralash armaturali konstruksiyalar ishlashining o‘ziga xos 
xususiyatlari quyidagicha. Birinchidan zo‘riqtirilmagan S ar-
matura zo‘riqtirilgan S
p
 armaturaga qaraganda kechroq ish-
ga tushadi (55-rasm). Tashqi yuk qo‘yilish boshlanganda S
p
 
armaturada katta kuchlanish bo‘ladi (barcha yo‘qotishlarni 
hisobga olgandagi oldindan zo‘riqishning qiymati), shu bi-
lan birgalikda S armaturada noldan ham pastroq (kirishish va 
tobtashlash deformatsiyasi natijasidagi siquvchi zo‘riqishlar).