Konstruksiyalar

105. Tayanchda qirqiladigan elementlarda nima uchun qiya  
kesimlarning mustahkamligi eguvchi moment bo‘yicha  
tekshirilishi zarur?
Bunday elementlarda S armatura tayanchga yetib bormagani 
uchun qo‘shimcha S
1
 armatura o‘rnatiladi. Ushbu armatura S
w 
ko‘ndalang armatura bilan birgalikda qiya kesimlardagi eguvchi 
momentni qabul qiladi (44-rasm). 
Agar S
w
 armatura Q ni hisoblash jarayonida tanlangan 
bo‘lsa, u holda egilishdagi xavfli qiya kesimning proeksiya-
si c=Q
max
 /(q
sw 
+ q), agar yuk ostki tokchaga qo‘yilgan bo‘lsa, 
c = Q
max
 /q
sw
 (93-savolga qaralsin). Keyin esa M, M
sw
 va 
M
s1
=M–M
sw
 larni hisoblaymiz, A
s1
=M
s1
/(R
s
 z
1
). Bu yerda 
 
z
1
 – S
1
 o‘qdan O nuqtagacha bo‘lgan masofa (ichki juft kuchlar 
yelkasi). S
1
 armaturaning uzunligini uning betonga ishonchli 
ankerlanishini hisobga olib belgilanadi. Masalan, qiya kesim-
ning chap tomonidagi armaturani (44-rasm) tayanch qistirma 
detalga payvandlash mumkin, o‘ng tomonda esa uni anker-
lash zonasi uzunligidan (l
an
) kam bo‘lmagan uzunlikda beton-
ga kiritiladi. 

---

76