Konstruksiyalar

84. Tokchasi cho‘ziluvchi zonada bo‘lgan tavr kesimlar  
loyihalanadimi?
Loyihalanadi, bundanda noratsional kesimni o‘ylab to-
pish mumkin bo‘lmasa ham. Bunday kesim estetik yoki haj-
miy rejaviy talablar asosida loyihalanadi. Masalan, bunday ke-
simni orayopma rigellarida qo‘llanilsa, plitalarni rigelni ustki 
qirrasiga emas, balki tokchasiga tiralishi kerak. Bu esa xona-
ning interyerini yaxshilaydi (rigel shipdan biroz chiqib turadi), 
ikkinchidan binoning qurilish hajmini kamaytiradi, natijada 
ustun, devor, oradevorga sarflanadigan material tejalib, rigelga 
sarflangan ortiqcha xarajatlarni qoplaydi. Tokchalari cho‘ziluv-
chi zonada bo‘lgan tavr kesimlar monolit orayopmaning ko‘p 
37-rasm.
Betonning klassi, B

---

60
oraliqli balkalarida ham uchraydi, bunday kesimlarda moment-
lar musbat ishorali bo‘ladi. Mustahkamlikka hisoblashda eni 
qobirg‘aning eniga teng bo‘lgan to‘g‘ri burchakli kesim kabi 
hisoblanadi.