Konstruksiyalar

23. Armaturaning beton bilan tishlashishi nima bilan  
xarakterlanadi?
Tishlashish ankerlash zonasi uzunligi l
an
 bilan xarakterlana-
di, ya’ni armaturaning betonga kiritilgan shunday qismi bo‘lib, 
po‘latning mustahkamligidan to‘la foydalanishni ta’minlaydi. 
Boshqacha qilib aytganda, agar sterjen l
x
 ≥ l
an
 qiymatda beton-
ga kiritilgan bo‘lsa uni sug‘urib olib bo‘lmaydi, chunki u uzilib 
ketadi yoki N
s1
 = R
s
A
s
 zo‘riqishda boshqa tomonga oqadi agar  
l
x
an
, ega bo‘lsa u N
s2
 = R
s
A
s
(l
x
/l
an
) zo‘riqishda sug‘urila-
di o‘zining mustahkamligidan to‘la foydalanilmaydi (11-rasm).
 
11-rasm.
Ushbu hol sterjen betonda zaif ankerlanganligini bildiradi. 
Tishlashish qancha yaxshi bo‘lsa, τ
ss
 shuncha yuqori bo‘la-
di, l
an.
 esa kam bo‘ladi. τ
ss
 ning epyurasini hisoblash oson bo‘li-
shi uchun to‘g‘ri burchakli, N
s
 esa mos ravishda uchburchak-
li qabul qilinadi, aslida esa ularning har ikkalasi egri chiziqli 
bo‘lishi kerak (11-rasmdagi punktir chiziqlar). Ankerlash zo-
nasi uzunligi empirik formula bilan aniqlanadi. l
an
 = (ω
an
R
s
/
R
b
+∆λ
an
)d, bu yerda: ω
an
 va ∆λ
an
 – armaturaning profili va 
zo‘riqishlarning xa rakterini hisobga oluvchi koeffitsientlar (si-
qilish yoki cho‘zilish), d – sterjenning diametri, R
s
 va R
b 
– ar-
matura va betonning hisobiy qarshiliklari. 

---

19