Синтаксис

3. Qaratuvchi    aniklovchi va uning ifodalinishi. 

 

Biror predment yoki shaxsning boshqa biror predmet yoki shaxsga qorashli, tegishli ekanini 

ko`rsatadigan aniqlovchi qaratuvchi deyiladi. qaratuvchi doimo qaratqich kelishigi shaklida (belgili 

va belgisiz shaklda) keladi va kimning? nimaning?, qaerning? kabi so`roqlarga javob beradi. 

 

Qaratuvchi  belgili  shaklda  kelganda  uning  qaratkich  kelishigi  qo`shimchasi  saqlanadi, 

belgisiz shaklda esa tushib qoladi. 

 

Masalan: 1. U Azizning munosabatida samimiylikni payqadi.  

2.Eringanning 

oshi 

pishmas.  3.  Beshning  boshi  bo`lguncha,  oltining  oyog`i  bo`l.  4.Dangasaning  saratonda  qo`li 

sovqatar. 5. Borning boshi og`rir Do`qning qorni.  

 

Qaratuvchi,  asosan,  ot,  olmosh  xamda  otlashgan  so`zlar  bilan  ifodalanadi.  Qaratuvchi  o`zi 

bog`langan ot bilan moslashuv munosabatiga kirishadi. Qaratuvchi bog`lanib kelgan so`z doimo ot 

bo`ladi. Qaratuvchi belgisiz shaklda ham qo`llanadi. 

 

Masalan: Olmos bog`lib yarqirar tog`lar qoyasi.