Ayni paytda banklarning kredit portfeli tarkibida jiddiy o’zgarishlar yuz
banklarimiz tomonidan iktisodiyotning real sektori korxonalarini faol qo’llab-
quvvatlashga alohida e’tibor berildi. Joriy yil boshiga kelib jami kredit
Tijorat banklari kapitallashuv darajasining ortishi iqtisodiyotning real
sektorida investitsion faollikning o’sishini ta’minlashda bank kreditlarining
ahamiyatini ortishiga olib keldi. Birgina korxonalarni modernizatsiya qilish, texnik
19
va texnologik qayta jihozlashga qaratilgan loyihalarni moliyalashtirish uchun jami
2,4 trln. so’m miqdorida investitsion kreditlar ajratildi.
Tijorat banklarining uzoq muddatli kreditlari ulushii oshirish bo’yicha
ko’rilgan choralar tufayli 3 yildan ortiq muddatga berilgan kreditlarning banklar
kredit portfelining umumiy hajmidagi ulushi hozirgi paytda 69 foizga yetdi va
so’nggi o’n yilda 28 barobar ko’paydi.
Ushbu tendentsiyani yaqin istiqbolda izchil oshirib borish vazifasi belgilab
olingan bo’lib, banklar tomonidan berilgan kreditlar tarkibida investitsiya
kreditlarining ulushini ortib borishi, mamlakatimizdagi keng qamrovli investitsiya
siyosatni olib borishda banklarning ahamiyatini ortishi natijasi o’laroq ularning
yirik investitsiya muassasalariga aylanishiga olib keladi.
Banklar aktivlari tarkibida spekulyativ tavsifdagi kreditlarning kamayishiga
va resurslarni real iqtisodiyotga qo’yilma qilish hisobiga Respublikamizning
istiqboldagi rivojlanishida banklar hissasining yanada ortishiga olib keladi. O’z
navbatida banklarning kapitallashuv darajasini oshirishga davlat qo’yilmalarning
manzilliligi ortishini ta’minlaydi.
Iqtisodiyotdagi tarkibiy islohotlarni yanada chuqurlashtirish, korxonalarning
investitsion faoliyatini yanada jonlantirish, xorijiy investitsiyalarni, avvalo
to’g’ridan to’g’ri xorijiy investitsiyalarni keng jalb qilish va ulardan samarali
foydalanish, ishlab chiqarishni modernizatsiyalash, texnik va texnologik qayta
qurollantirish, yangi ish o’rinlarini shakllantirish va bular asosida milliy
iqtisodiyotimizni barqaror va dinamik rivojlanishini ta’minlash maqsadida
O’zbekiston
Respublikasi
Prezidentining
1213-sonli
«O’zbekiston
Respublikasining 2010 yilga investitsion dasturi haqida»gi Qarori
1
tasdiqlangan
bo’lib, ushbu dastur asosidagi kapital qo’yilmalarni moliyalashtirish manbalari
tarkibida bank tizimi investitsion kreditlarning ahamiyati yuqori bo’lmoqda.
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2008 yil 19 noyabrdagi 4010-sonli
«Iqtisodiy nochor korxonalarni tijorat banklariga sotish to’g’risidagi tartibni
tasdiqlash to’g’risida»gi Farmoyishi bilan iqtisodiy nochor korxonalarning
moliyaviy qobiliyatini tiklash bo’yicha bir qator imtiyozlar (ko’maklar) berilgan.
Yuqorida qayd etilgan me’yoriy hujjat orqali tijorat banklariga ham
muayyan imkoniyatlar berilgan. Jumladan:
- bankrot korxona negizida ustav jamg’armasi 100 foizgacha bo’lgan yangi
korxona tashkil etish;
- bankrot korxonaning tugatilishi munosabati bilan unga avval berilgan,
qoplanmagan kreditini, shu jumladan Hukumat kafolati bilan berilgan kredit
summasini bank kengashining qarori bilan hisobdan chiqarish;
- bankrot korxona uchun malakali boshqaruv kompaniyasini tuzish va jalb
qilish;
- bankrot korxonani tugatish bahosida sotib olib, uning faoliyatini tiklab,
qaytadan bozor bahosida sotish va h.k.
1
Қаранг:www.lex.uz
20
Ayni paytda mazkur jarayonning samaradorligini va ta’sirchanligini
ta’minlash maqsadida tijorat banklari balansiga o’tkazilgan bankrot korxonalarni
tiklash, texnik va texnologik modernizatsiya qilish va ishlab chiqarishni qayta
qurollantirish, zarur bo’lganda korxonani to’liq rekonstruktsiya qilish orqali
faoliyat yo’nalishini o’zgartirish, strategik hamkorlik va investorlarni jalb qilishni
nazarda tutuvchi biznes-rejalarni ishlab chiqish belgilangan.
Tijorat banklarining likvidligini tartibga solgan holda, 2009 yilda belgilangan
makroiqtisodiy ko’rsatkichlarga erishish, shuningdek, milliy valyutaning
barqarorligini ta’minlash maqsadida Markaziy bank tasarrufida bo’lgan barcha
bozor dastaklarini qo’llash ko’lamini kengaytirdi.
Do'stlaringiz bilan baham: