O‘zbeкiston respubliкasi oliy va o‘rta mahsus ta’lim vazirligi

Tayanch tushunchalar 

                                                           

81

 2017-2021-yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishlari bo‘yicha 

Harakatlar strategiyasi.  

 

---

320 

 

Agrar  munosabatlar  –  yerga  egalik  qilish,  tasarruf  etish,  undan 

foydalanish  va  ishlab  chiqarish  natijalarini  o‘zlashtirish  jarayonida 

vujudga keladigan munosabatlar. 

Renta munosabatlari – Yer omiliga egalik qilinganligi va undan 

foydalanish  natijasida  vujudga  keladigan  daromadni  taqsimlash  va 

o‘zlashtirish bilan bog‘liqlikda vujudga keladigan munosabatlar. 

Differensial  renta  –  yer  uchastkalarining  unumdorligi  va 

joylashgan joyidagi farqlar natijasida vujudga keladigan daromad. 

Differensial  renta  I  –  yerlarning  tabiiy  unumdorligidagi  farqlar 

natijasida vujudga keladigan daromad. 

Differensial  renta  II  –  yerlarning  iqtisodiy  unumdorligini 

oshirish natijasida vujudga keladigan daromad. 

Absolyut  renta  –  qishloq  xo‘jaligida  yerga  bo‘lgan  xususiy 

mulkchilik  monopoliyasi  natijasida  vujudga  kelib,  hamma  turdagi 

yerlardan olinadigan daromad. 

Monopol  renta  –  alohida  tabiiy  sharoitga  ega  bo‘lgan,  noyob 

qishloq  xo‘jalik  mahsulotlari  yetishtiriladigan  yerlardan  olinadigan 

renta. 

Undurma  sanoatda  renta  –  foydali  qazilma  konlarining 

joylashishi  (yer  yuzasiga  nisbatan)  va  ularning  boyligi  jihatdan 

farqlar natijasida vujudga keladigan daromad. 

Agrosanoat  majmuasi  –  qishloq  xo‘jalik  mahsulotlarini 

yetishtirish,  uni  saqlash,  qayta  ishlash  va  iste’molchilarga  yetkazib 

berish bilan bog‘liq xo‘jalik tarmoqlarining birligi. 

Qishloq  ishlab  chiqarish  infratuzilmasi  –  bevosita  qishloq 

xo‘jalik ishlab chiqarishiga xizmat ko‘rsatuvchi sohalar. 

Ijtimoiy  infratuzilma  –  odamlar  yashash  va  turmush 

faoliyatining umumiy sharoitlarini ta’minlaydigan sohalar. 

Agrosanoat  integratsiyasi  –  qishloq  xo‘jaligi  bilan unga  xizmat 

qiluvchi  va  mahsulotni  iste’molchiga  yetkazib  beruvchi  tutash 

tarmoqlar o‘rtasida ishlab chiqarish aloqalarining rivojlanishi hamda 

ularning uzviy birikish jarayonidir. 

Agrobiznes  –  tadbirkorlik  faoliyatining  qishloq  xo‘jaligi  va  u 

bilan bog‘liq sohalardagi namoyon bo‘lish shakli.