M. T. Yulchieva, N. T. Atamuratova



Download 9,23 Mb.
Pdf ko'rish
bet178/242
Sana23.09.2021
Hajmi9,23 Mb.
#183085
1   ...   174   175   176   177   178   179   180   181   ...   242
Bog'liq
2 5285202826778119839

Petrushka  avlodi  (Petroselinum  crispus).  U  ildizlari  urchuqsimon, 
barglari  2—3  marta  patsimon  qirqilgan,  gullari  sarg‘ish,  oq,  qizg‘ish 
tusli,  shimoldan  tashqari  hamma  joyida  o‘sadigan  tuksiz,  ikki  yillik 
o‘simlikdir  (83-rasm).  Uning  hamma  qismi  yoqimli  hid  va  ta’mga  ega 


306 
 
bo‘lganligidan  ziravor  o‘simlik  qatorida  ishlatiladi.  Urug‘ida  apioldan 
iborat efir moyi bor. 
Tmin  yoki  qorazira  avlodi  (Carum).  Bu  ko‘p  yillik  yoki  ikki  yillik, 
ko‘pincha  tugunaksiz  o‘t  o‘simlikdir.  Barglari  2—3  marta  patsimon 
qirqilgan.  O‘rama  va  o‘ramachalari  ba’zan  bo‘ladi,  ba’zan  bo‘lmaydi. 
Gullari  ikki  jinsli  yoki  faqat  erkak  gulli,  oq  pushti  yoki  qizil  rangli. 
Mevasi  cho‘ziq,  yonidan  siqilgan,  qovurg‘asi  ipsimon,  egatidagi  moy 
yo‘llari  bitta.  Urug‘i  ich  tomoni  yassi,  ichki  urug‘bargli.  Tminga 
Yevropa, Osiyo va Shimoliy Amerikada tarqalgan 30 tur kiradi. Shundan 
10  turi  MDX    florasida,  2  turi  (C.  carvi  va  C.  atrisangueneun) 
O‘zbekiston  florasida  tarqalgandir.  Birinchi  turi  ikki  yillik  tuksiz  o‘t 
o‘simlikdir.  Uning  guli  oq  yoki  pushti,  bo‘yi  40—60  sm,  poyasi  yakka 
egatli, ichi bo‘sh, ayri bo‘lib shoxlangan. Urug‘i cho‘ziq, jigar rang, hidi 
xushbuy,  o‘ziga  xos  mazasi  bor.  O‘rta  Osiyoning  tog‘li  rayonlarida 
o‘sadi.  Mahalliy  xalq  mevasini  qorazira  deb  ataydi  va  ovqatga  ziravor 
sifatida ishlatadi. Ukraina va Voronej oblastlarida ekiladi. 
Bunium  avlodi  (Bunium).  Bu  avlod  vakillari  tugunagi  chuqur 
joylashgan  ko‘p  yillik  o‘t  o‘simliklardir.  Ularning  to‘p  barglari  uzun 
bandli,  plastinkasi  patsimon  qirqilgan.  Urama  va  uramachalari 
bo‘lmaydi.  Gullari  ikki  va  bir  jinsli,  kosachabarglari  tishsiz,  tojbarglari 
oq, yoki bir oz qizil, tekis tishli. 
Urug‘ining  ich  tomoni  yassi  yoki  ikki  egatli  va  bir  uru g‘bargli, 
egatidagi  moy  yo‘llari  1—3  tadan.  Buniumlar  avlodi  30  turdan  iborat, 
Yevrosiyoda va Afrikada tarqalgan. Shundan 9 turi O‘zbekistan florasida 
bor. 
Zira  (Bunium  persicum).  U  oqimtir-yashil,  mutlaqo  tuksiz, 
qiyshiqroq,  sharsimon  tugunakli  ko‘p  yillik  o‘t.  Poyasi  tik  usuvchi, 
egatli,  yarmidan  boshlab  qalqonsimon  shoxlangan.  Ildiz  bo’g’zidan 
chiqqan  barglari  uzun  bandli.  Zira  O‘rta  Osiyoda  soz  tuproqli  yerlarda, 


307 
 
tog‘  etaklarining  yumshoq  yon  bag’irlarida  o‘sadi.  Iyunda  gullaydi, 
iyulda  mevasi  yetiladi.  Mevasi  xushbo‘y  hidli.  Ziravor  shu  o‘simlikdan 
yig‘ib olinadi. 

Download 9,23 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   174   175   176   177   178   179   180   181   ...   242




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish