ЎҚув қЎлланма ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Давлат бошқаруви

31
ДАВЛАТ ХИЗМАТИ
1
Бахрах Д.Н., Россинский Б.В., Старилов Ю.Н. Административное право. – М.: Норма, 2004. 108-б.
1)
давлат хизматида кадрлар сиёсати соҳасида юзага келадиган муносабатлар (масалан, бошқарув 
ходимлари ёки давлат хизматчиларини танлаш, жой-жойига қўйиш, улар билан ишлаш ва 
ҳ.к.лар);
2)
давлат-хизмат муносабатларини ташкил этиш бўйича юзага келадиган муносабатлар;
3)
давлат хизматининг амалда фаолият кўрсатиши, давлат хизмати принципларини ёки давлат 
хизматчиларининг ҳуқуқий мақомини амалга ошириш ёхуд давлат хизматини ўташ билан боғлиқ 
бўлган муносабатлар;
4)
 
давлат хизматини бошқариш билан боғлиқ муносабатлар;
5)
давлат хизмати соҳасида ислоҳотларни амалга ошириш билан боғлиқ муносабатлар;
6)
 
давлат-хизмат муносабатларининг тугатилиши билан боғлиқ бўлган муносабатлар.
Давлат-хизмат муносабатлари ўзининг тузилишига кўра муносабат субъекти, объекти ва мазмунига 
эга.
Давлат-хизмат муносабатларининг 
субъекти бўлиб, унда иштирок этувчи томонлар, яъни бошқарув 
жараёнида маълум бир ваколатга эга бўлган (давлат органлари, мансабдор шахслар) ёки ўзига хос ҳуқуқий 
мақомга эга бўлган шахслар (фуқаролар, жамоат бирлашмалари) ҳисобланади. 
Давлат-хизмат муносабатларининг 
объекти бўлиб эса, ҳуқуқ субъектларининг ҳаракатлари 
(қарорлари), уларнинг ижобий ёки салбий хулқ-атвори ҳисобланади. “Объект” сўзи лотинча сўздан олинган 
бўлиб, “мавзу” деган маънони англатади. Ҳар қандай ҳуқуқий муносабат маълум бир жараёнларни тартибга 
солишга қаратилган муайян бир вазифани бажаради. Шу сабабли объектсиз ҳуқуқий муносабат бўлиши 
мумкин эмас. 
Кўпгина ҳуқуқшунос олимларнинг фикрича, давлат-хизмат муносабатларининг объектини – ягона, яъни 
давлат хизматини ташкил этиш ва амалга ошириш жараёнидаги ҳуқуқ субъектларининг хатти-ҳаракатлари 
ташкил этади.
Давлат-хизмат муносабатларининг 
мазмунини – ҳуқуқ субъектларининг ҳуқуқлари, мажбуриятлари, 
жавобгарлиги, тақиқлар, чекловлар ташкил этади. 
Ҳуқуқшунос олим Д.Н.Бахрах, ҳуқуқий муносабатларнинг мазмунига юқоридагилардан ташқари, уларни 
амалга ошириш, ижро этиш, уларга риоя этиш ва ҳимоя қилишнинг