Anatomiya 2014. indd

Kalla suyagining yoshga qarab o‘zgarishi

Chaqaloq kallasining (76-, 77-rasm) miya qismi yuz qismi-

ga nisbatan 8 marta (kattalarda 2 marta) katta bo‘ladi. Suyaklar 

o‘zaro tog‘ay yoki biriktiruvchi to‘qima vositasida birikkan. Pe-

shona va tepa do‘ngligi yaxshi bilinadi, chaqaloq boshiga tepa 

tomondan qaraganda u to‘rtburchak shaklida ko‘rinadi. Pesho-

na va pastki jag‘ suyaklari ikki bo‘lakdan iborat. Chakka suyagi 

qism lari bir-biridan yaxshi bilingan biriktiruvchi to‘qimali qatlami 

bor tirqishlar bilan ajralgan. Kalla suyaklarida mushak bo‘rtiqlari 

va chiziqlari yaxshi bilinmaydi. Chaqaloq kallasining asosiy bel-

---

140

gilaridan biri bu liqildoq 

lardir. 

Ular hali suyaklanib ulgurmagan 

biriktiruv chi to‘qimadan (parda-

dan) tash kil topgan bo‘lib, kalla 

qop qog‘ida joylashgan.

Oldingi (peshona) liqildoq 

romb shaklida. U pe shona suya-

gining ikki qismi va ikkita tepa 

suyaklari o‘rtasida joylashgan. Bu 

liqildoq bola 2 yoshga to‘lganida 

suyak lanib ketadi.

Orqa (ensa) liqildoq uch    bur-

chak shaklida bo‘lib, ik 

ki ta te-

pa va ensa suyagining palla qis-

mi o‘rtasida joy lashgan. Bu liqil-

doq bola 2 oylik bo‘lganida beki-

lib ketadi. 

Oldingi yon (ponasimon) li-

qildoq

  bir juft. U ponasi 

mon 

suyak katta qanotining tepa, peshona va chakka suyagining pal-

lasi bilan qo‘ shilgan yerda bo‘lib, bola 2–3 oyligida bekilib ke-

tadi. 

Orqa lateral (so‘rg‘ichsimon) liqildoq ham bir juft bo‘ lib chak-

ka, tepa va ensa suyagining palla qismlari o‘rt asida joylashadi, bo-

la 2–3 oyligida suyaklanib bitadi.

Kalla qopqog‘i suyaklarining chekkasi silliq, ular o‘rtasida 

chok lar bo‘lmaydi. 3 yoshlarda suyak chekkasida tishchalar pay-

do bo‘la boshlaydi va yoshga qarab ular ko‘payib tishli chok pay-

do bo‘ladi.

Bola tug‘ilganidan keyin kallaning 

o‘sishi uch davrga bo‘linadi. 

Birinchi davr 7 yoshgacha davom etib, 

unda kalla suyagi, ayniqsa, ensa suyagi tez 

o‘sadi.