204
Жинсий органларнинг жш етилиши - қизларда 8-9,
болаларда 10 фрташаси: 10-11, болаларда 12-13 жшда. Кеш
ривожланиши: қизларда 13 жшдан кейин, фғил болаларда 15
жшдан кейин.
Руций кфрсаткишлар цам катта ацамиятга эга: шуғилла-
нишга эцтижж машқ бажаришда
яхши бацога интилиш
қфрқмаслик ва ц.к.
Дастлабки танлашда - спортдаги натижа критерия бфла
олмайди. Жшлар бутун иттифоқ мусобақалардан ютганлари цар
19 - фрташа собиқ СССР ғолиби: Европа шемпионининг цар 52 -
олимпиада фйинларининг ғолиби 120 тадан биттасидир.
Кфп йиллик тайжргарликни 2 - 3 босқишида танлаш
Вазифалари - юқори спорт натижаларини кфрсата олади-
ган қобилиятли спортшиларни, индивидуал имкониятларини
максимал даражада амалга
ошира оладиган спортшиларни
танлаш. Бу босқишда морфологик хусусиятлар катта ацамиятга
эга. Цар хил турларига, цар хил морфологик тузилишига бу
хусусиятлар наслдан фтади.
Кишиларни доимий равишда спорт машғулотларига жалб
қилиш, уларни қизиқиши ва шахсий натижалари, шу жки бошқа
спорт турларининг махсус хусусиятларига
цамда индивидуал
қобилиятига боғлиқдир.
Цар бир киши спорт турини танлашда, индивидуал
хусусиятларини кфпшилик қисми шу спорт турининг талабла-
рига мос келиши, спорт ориентачиясининг
моциятини ташкил
қилади. Спорт ориентачияси эса, кфпинша болалар ва фсмирлар
цамда оммавий спорт билан боғлиқ. Спорт ориентачиясини
йфлга қфйилиши қаншалик яхши йфлга қфйилган бфлса,
шуншалик спорт турига танлов фтказиш самаралироқ бфлади.
Шамалаш ва танловни технологияси бир хил бфлиб қайси йфл
билан жндошиш бфйиша бир биридан шамалаш маьлум инсон
205
ушун спорт турини аниқласа, танлов жаражнида эса спорт
кишини танлайди.
Спорт танлови - юқори даражали қобилиятга эга бфлган
шу спорт турининг махсус талабларига жавоб берадиган тадбир-
ларнинг мажмуасидир. Танлов
кфп йиллик ва йиллик тайжр-
гарлик тизимига кириб, сифат томонидан фзгариб боради ва
унинг цамма даврларида иштирок этиб, тфрт босқишдан иборат
бфлади.
Биринши босқиш - аниқ спорт турини аниқлаш эгаллаш
ушун потенчиал қобилиятга эга бфлган (кфпинша 9-14 жшли )
болаларни бошланғиш танлови. Ташкилий томондан танлов уш
давр бфйиша фтказилади.
Бириншиси - машғулотлотларга қизиқиш уйғотиш мақса-
дида тарғибот ишларини фтказиш:
иккиншиси - тестлар бфйиша
текшириш ва шу спорт тури ушун керакли қобилиятли
болаларни кфрсатиш: ушиншидан - фргатиш жаражнида ва
жисмоний сифатларни ривожланиши, фқув материалини
фзлаштириш темпи устидан узоқ вақтли кузатиш:
.
Иккинши босқиш - фсмирларни (16-17 ешли )шу спорт тури
ушун юқори даражадаги қобилиятини ва маьлум мутахас-сислик
турларидаги (енгил атлетика, фйин ва ц.к.)
бфлган цоци-шини
аниқлаш.
Ушинши босқиш юқори малакали спортшилар жамоасига
киритиш ушун, танлов (18-20 жш) фтказиш. Танлов болалар ва
фсмирлар жамоасидаги машғулот ва мусобақа фаолиятини фрга-
ниш, махсус фрганиладиган фқув йиғилиши машғулотлари
назорат тестлари ва функчионал тайжргарлигини аниқлаш
орқали амалга оширилади..
Do'stlaringiz bilan baham: