Кўчмас мулк ва мулк ҳУҚУҚи амалий қўлланма

1 .1 .2 . МУЛКНИНГ ШАКЛЛАРИ
Конституциянинг 53-моддасига кўра бозор муносабатларини ривожлан-
тиришга қаратилган Ўзбекистон иқтисодиётининг негизини хилма-хил шакл-
лардаги мулк ташкил этади. 

---

13
Фуқаролик кодексининг 167-моддасига кўра Ўзбекистон Республикасида 
мулк хусусий мулк ва оммавий мулк шаклларида бўлади.
Фуқаролик кодексининг 207-моддасига кўра хусусий мулк ҳуқуқи шахснинг 
қонун ҳужжатларига мувофиқ тарзда қўлга киритган мол-мулкка эгалик қилиш, 
ундан фойдаланиш ва уни тасарруф этиш ҳуқуқидир.
Хусусий мулк бўлган мол-мулкнинг миқдори ва қиймати чекланмайди.
Республика мулки ва маъмурий-ҳудудий тузилмалар мулки (муниципал 
мулк)дан иборат бўлган давлат мулки оммавий мулкдир.
Ер, ер ости бойликлари, сув, ҳаво бўшлиғи, ўсимлик ва ҳайвонот дунёси 
ҳамда бошқа табиий бойликлар, давлат ҳокимияти ва бошқаруви республика 
органларининг мол-мулки, давлат аҳамиятига эга бўлган маданий ва тарихий 
бойликлар, республика бюджетининг маблағлари, олтин захираси, давлатнинг 
валюта фонди ва бошқа фондлари республика мулкидир, шунингдек 
корхоналар ва бошқа мулкий комплекслар, ўқув, илмий, илмий-тадқиқот 
муассасалари ва ташкилотлари, интеллектуал фаолият натижалари, башарти 
булар бюджет ёки давлатнинг ўзга маблағлари ҳисобидан яратилган ёки сотиб 
олинган бўлса, бошқа мол-мулк республика мулки бўлиши мумкин.
Мулк ҳуқуқи таркиби
Шахснинг ашёга нисбатан юридик ҳукмронлиги, унга амалда 
ва хўжалик жиҳатидан эгалик қилишидир. Эгалик қилиш мулк 
ҳуқуқининг зарурий элементи бўлиб, фойдаланиш ҳуқуқи билан 
ажралмасдир, чунки ашёдан мустақил фойдаланиш учун бир 
вақтнинг ўзида унга эгалик қилиш ҳам керак.
Эгалик
қилиш
ҳуқуқи:
Ашёдан фойдаланиш жараёнида унинг фойдали, хўжалик 
хусусиятларини юридик жиҳатидан таъминланган истеъмол 
қилиш имкониятидир. Фойдаланиш ҳуқуқининг мазмунига ашё 
келтирадиган ҳосил ва даромадларни ўзлаштириш ҳуқуқи ҳам 
киради.