Ғ. м. қосимов менежмент ўзбекистоп Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги упиверситетлар ва олий техника

мазмуни ёритилади. Бу усул одатда штат жадвалини 
тайёрлаш учун амалиётда кенг қўлланилади.
Ишга талаблар уни бажариш учун зарур бўлган 
индивиднинг сифати (қобиляти, маълумоти, тажри- 
баси, саломатлиги, тарбияси, маҳорати ва ш.к.)дир. 
Муайян шароитда талаблар рўйхатини тузиш учун 
лавозимнинг аналитик саволлари усул и ишлатилади.
95
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Бу усул айтиб ўтилган индивид тавсифини қуйи- 
даги иш параметрини таҳлил қилиш йўли бидан ифо- 
далашга мўлжалланган:
— ишни бажариш учун муҳим маълумотлар ман- 
балари;
— ишни бажариш учун зарур бўлган ишлов бери- 
ладиган маълумотлар ва қабул қилинадаган ечимлар;
ишни бажариш учун талаб қилинадиган жисмо- 
ний ҳаракатлар ва уддалай олиш қобилиятлари;
— ишни бажарилиши учун мақбул ўзаро муноса- 
батлар тавсифи?
— иш шароитида индивиднинг сезиш (таъсирла- 
ниш) тавсифи.
Бу усул барча ишлар учун қўлланилади. Шу қато- 
ри бошқаришда ҳам. У таснифли маълумотнома тай- 
ёрлашда асос бўлиб хизмат қилади.
Ишнинг бажарилишида ишга муносабат бўйича 
ташқи бўлган жисмоний, ижтимоий ва бошқа омил­
лар ҳамда ҳуқуқ ва масъулият ишнинг контексти (ту- 
гал фикрни англатувчи парча)ни ташкил этади. Ишни 
баж арилиш ида муҳит нуқтаи назаридан таҳлил 
қилишнинг бир қатор усуллари мавжуд. Бу усуллар 
ёрдамида ташкилот учун ушбу иш нима беради, ба- 
жарищда у қандай шароитлар талаб қилади, деган 
саволларга жавоб беради.
Одамлар ўз ишини турли жойларда бажарадилар. 
Аммо уларни икки тоифага олиб келиш мумкин: 
1) завод ва фабрика ва 2) идора ёки офис.
Маълумки, ишни таҳпил қилиш фабрикадан бош- 
ланган. Ишни таҳлил қилиш авваллари ҳам далиллар 
ва фактларни холис таҳлил учун иш жойларида 
тўпланган (йиғилган), мақсад ишни лойиҳалашда 
ягона яхши йўл (ёндашиш)ни аниқлаш эди.
Йиллар давомида олиб борилган илмий тадқиқот- 
лар ва изланишлар ишлаб чиқариш ва бошқариш 
ишларини автоматлаштиришга, роботлар, ЧПУ ва 
ГПС ларнинг яратилишига олиб келди ва ишчиларга 
эҳтиёж қисқара бошлади.
Ҳозирги вақгда идора ёки маҳкама ишларини таҳ- 
лил қилишда инсон омилига кўпроқ эътибор бери- 
лади.
96
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Ишнинг параметрлари уни та\лил қилиш нати­
жалари асосида аниқланади. Ишнинг параметрлари- 
га унинг ижрочиси бошқа ходимлар билан тўқнаши- 
шидаги кўлами (масштаби), мураккаблиги ва муно­
сабати тааллуқли. Ишнинг кўлами юқорида кўрилган 
ишнинг мазмунидагидек бўлиб, масалалар ёки опе- 
рациялар сонини ифодалайди, унга ходим масъул- 
дир, бажариши керак, шунинг учун ҳам унинг вақти 
шунга ажратилган.