Ғ. м. қосимов менежмент ўзбекистоп Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги упиверситетлар ва олий техника

16.4. Менежментнинг вазифалари
М енежментнинг мазмуни жараён кўриниш ида 
унинг вазифасини белгилайди. Менежментнинг ва­
зифаси деганда бошқариш бўйича маълум масала- 
ларни ечишга йўналтирилган ишлар кўринишлари- 
нинг йиғиндиси тушунилади. Менежментнинг вази­
ф а си
а в в а л о
б о ш қ а р и л а д и г а н
о б ъ е к т н и н г
хусусиятларига боғлиқ. Ишлаб чиқариш тузилмасига 
мос равишда қуйидаги вазифаларга ажратилади:
— тармоқ иқтисодиётининг тузилмасига;
— унинг ҳудудий тузилмасига;
— ишлаб чиқаришнинг алоҳида унсурларига.
Тармок иқтисодиётининг тузилмаси менежмент-
да аввало моддий ишлаб чиқариш соҳасини ва н о­
моддий ишлаб чиқариш соҳасини бошқариш билан 
боғлиқ Биринчи соҳа таркибида моддий неъматлар 
ишлаб чиқариш ва моддий ишлаб чиқариш хизмати 
соҳаси, номоддий ишлаб чиқариш хизмати соҳаси- 
ни бошқариш вазифаси ажратилади. Ишлаб чиқа-
224
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

риш соҳасини бошқаришга саноатни ва унинг тар- 
м о қ л а р и н и , қур и л и ш н и , қ и ш л о қ хўж али ги н и , 
транспорт ва алоқани бошқариш вазифаси, номод­
дий ишлаб чиқариш соҳасини бошқаришга эса — 
транспорт ва алоқа, аҳолига хизмат кўрсатишнинг 
бошқа турлари, ижтимоий соҳа, савдо, молия, мод­
дий-техник таъминот, фан, маданият, таълим ва ш.к. 
ларни бошқариш вазифаси киради.
Менежментнинг вазифаларини бошқарув орган- 
лари ва ижрочилар, бошқариш аппаратининг вази­
фаси белгилайди. Бошқариш органининг вазифалари 
асосий ва аниқтурларга бўлинади. Асосий вазифалар 
\ар қандай ташкилот ва фирмада мавжуд бўлиб, ҳар 
бир бошқариш поғонасига тааллуқлидир. Улар қуйи- 
дагилар: маркетинг, бизнес-режа, ташкил этиш, соз- 
лаш, рағбатлантириш, назорат ва ҳисобга олиш, 
мойиллик, режалаштириш.
Аниқ ёки ўзига хос бошқариш вазифаси бошқа- 
риш меҳнатини тақсимлаш натижасидир ва муайян 
(аниқ) мазмунга эга. Ташкилот даражасида қаралса, 
бу вазифалар қуйидаги аниқ асосий ишлаб чиқариш- 
ни; ёрдамчи ишлаб чиқаришни; мақсулот сифатини; 
меҳнатни ва иш ҳақини; ходимларни, таъминотни, 
молияни ва қарзни, жамоанинг ижтимоий тараққиё- 
тини; маркетингни бошқариш вазифаси бўлиши мум­
кин.
Ҳар бир аниқ бошқариш вазифаси мазмуни бўйи- 
ча мажмуадир ва таркибига умумий бошқариш вази­
фаси киради. Мисол учун, ишлаб чиқаришни илмий- 
техник тайёрлашни бошқариш бизнес-режа, ташкил 
этиш, созлаш, рағбатлантириш , назорат кабилар 
билан боғлиқ. Барча вазифалар бир-бирлари билан 
боғлиқцир.
Бошқариш вазифасининг зарур бўлган таркиби ва 
мазмунига холисона эътибор берилмаса, бошқарув 
таъсирининг заифлашувига олиб келади. Бошқариш 
самараси ва унинг барча вазифалари ижрочилик тар- 
тиби, фаоллик ва тадбиркорликлар, кишиларнинг
1 5 -7 7
225
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

янгиликка интилиш туйғуси ва ташкилотчилик қоби- 
лиятлари билан ўта боғлиқ.