Sh. E. Umidov, Z. A. Djabborov nazorat va standartlashtirishning huquqiy asoslari

O‘zbekiston Respublikasining «Iste’molchilarning 
huquqlarini himoya qilish to‘g‘risida»gi Qonuni
O‘zbekiston Respublikasining «Iste’molchilarning huquqlarini 
himoya­ qilish­ to‘g‘risida»gi­ Qonuni­ sertifikatlashtirishning­
qo‘shimcha­ huquqiy­ asosini­ beradi.­ Jumladan,­ majburiy­ sertifi­
katlashtirilishi  lozim  bo‘lgan  molni  sotishda  iste’molchiga 
molning­ sertifikatlashtirilganligi­ to‘g‘risida­ ma’lumot­ berilishi­
qayd  etilgan.  Zarur  axborot  bo‘lmaganda  davlat  boshqaruv 
idorasining­yozma­ko‘rsatmasiga­muvofiq­molni­sotish­tugatiladi.­
Uzoq  muddat  foydalaniladigan  mollarning  barcha  turlariga  va 
xizmatlarga tayyorlovchi kafolat muddatini o‘rnatishi lozim.
«Oziq-ovqat  mahsulotining  sifati  va  xavfsizligi  to‘g‘risida»gi 
Qonun­ham­sertifikatlashtirishning­huquqiy­asosi­bo‘ladi.­Bu­qonun­
gigiyenik­ sertifikatlarni­ rasmiylashtirish­ zarurligini­ belgilaydi.­
Bunday­ sertifikat­ asosida­ oziq­ovqat­ mahsuloti­ dav­lat­ ro‘yxatiga­
kiritiladi­va­muvofiqlikka­sertifikatlashtirish­o‘tka­ziladi.
O‘zbekiston  Respublikasining  «O‘simliklar  karantini  to‘g‘ri-
sida»gi­ Qonuniga­ muvofiq,­ 1997­yildan­ boshlab­ o‘simlik­ mah­
sulotini O‘zbekistonga kiritish va uning hududi orqali olib o‘tish 
qoidalari  belgilanadi.  Mahsulotning  har  bir  tupiga  o‘simliklar 
karantin  bo‘yicha  davlat  inspeksiya  idoralari  tomonidan 
beriladigan­ fitosanitariya­ sertifikati­ qo‘shilgan­ bo‘lishi­ lozim.­
Fitosanitariya tekshiruvigacha qo‘shimcha mahsulot olib kirishda 
import qilishga ruxsat rasmiylashtiriladi.
Ekologik­ sertifikatning­ maqsadi­ –­ atrof­muhitni­ juda­ kam­
darajada­ iflos­ qiluvchi­ va­ iste’molchiga­ uning­ hayoti­ va­ sog‘lig‘i­
uchun  mahsulotning  xavfsizligiga  kafolat  beruvchi  mollarni 
tayyorlash  va  texnologik  jarayonlarni  joriy  etishda  ishlab 
chiqaruvchini rag‘batlashtirishdan iborat.
«O‘zstandart»  agentligiga  «Mahsulotning  xavfsizligi  talab-
lariga­ muvofiqligini­ deklaratsiyalash­ tartibi­ to‘g‘risida»­ nizomni­

---

72
o‘rna tilgan tartibda ishlab chiqish topshirilgan. Qarorda, shuning-
dek,  akkreditlangan  idoralar  va  laboratoriyalarda  sinash  uchun 
keltirilgan mahsulotdan namuna ajratib olish eng ko‘p me’yorini 
ko‘rsatish  zarurligi  qayd  etilgan,  shuningdek  akkreditlangan 
idoralar  va  laboratoriyalarda  sinashlarni  takrorlamaslik  uchun 
sinash­ turlarini­ aniqlash­ ham­ belgilangan.­ Qonunga­ muvofiq­
davlat­ idoralari­ tomonidan­ vakolatlanganlar­ muvofiqlik­ serti­
fikatining­ borligini­ faqat­ sertifikatlashtirilishi­ lozim­ bo‘lgan­
mahsulotga  nisbatan  tekshirishi  belgilangan.  Qarorda,  shuning-
dek,­ «O‘zstandart»­ agentligiga­ majburiy­ sertifikatlashtirishi­
lozim  bo‘lgan  mahsulotlar  ro‘yxatini  nashr  etish  va  joylarga 
yuborish  vazifasi  ham  yuklatilgan.  Bunda  mahsulotning  sifati 
va xavfsizligi ko‘rsatkichlarini aniqlovchi me’yoriy hujjatlar ham 
ko‘rsatiladi.­ Shuningdek,­ sertifikatlashtirish­ sohasidagi­ barcha­
me’yoriy-huquqiy  hujjatlarni  respublika  tadbikorlarining  keng 
ommasiga  yetkazish,  shu  jumladan  Internet  vositasida  xabar 
qilish ham qarorda qayd etilgan. 
O‘zbekiston Respublikasining «Mahsulot va xizmatlarni ser-
tifikatlashtirish­to‘g‘risida»gi­Qonunida­ko‘rsatilishicha,­muvofiq­ 
­lik­ sertifikatisiz­ mahsulot­ sotgan­ tadbirkorlik­ subyektiga­
nisbatan  sotilgan  mahsulot  narxining  100  foiz  miqdorida  ja- 
rima yoziladi.