Parrandachilik xo‘jaliklarini mexanizatsiyalashtirish. Mechanization of poultry farms

1.1-rasm.  Birikma detallari:
a -  biriktiruvchi;  b -  tutib turuvchi;  1 -  gaykali bolt; 2 -  vint; 3 -  shpilka; 4 -  ponasimon 
shponka; 5 -  prujinali shayba; 6 -  shlisli birikma;  7 -  prujinali  shayba; 8 -  mahkamlovchi 
halqa;  9 -  koronali gayka; 1 0 -  shplint.
12
Shpilka -  ikkala uchida ham rezbasi b o ig an  silindrik sterjen.
Gayka  -  bolt,  vint  yoki  shpilkaga  burab  kiritiladigan  rezbali  teshigi 
boigan detal.
Shayba bolt yoki gayka kallagi tagiga o'matilib, o ‘zaro biriktiriluvchi 
detallar yuzalari shikastlanishining hamda o'zgaruvchan kuch va moment 
ta’sirida rezbali birikmalar o‘z-o‘zidanburalib bo‘shashining oldini oladi.
Shtiftlar silindrik yoki konussimon b o iib , detallami o‘zaro biriktirish 
yoki mahkamlab o‘rnatish uchun ishlatiladi.
Shplintlar  bolt,  shpilka  teshiklariga,  tirsakli  val,  gayka  o‘yiqlariga 
o‘matiladi  va  ulaming  o‘z-o‘zidan  buralib  bo‘shab  ketishining  oldini 
oladi. 
'
Shponkalar  -   vallarga  shkiv,  shestemya,  yulduzcha  kabilami  mah- 
kamlash uchun  ishlatiladigan detal.  Shakliga ko‘ra prizmatik,  segmentli, 
silindrsimon va ponasimon turlarga boiinadi.
Shlisli birikmalar ko‘p shponkali birikmalar kabi b o iib , ularda shlislar 
shponka  vazifasini  o ‘taydi  hamda  biriktiriluvchi  val  va  detail  gupchagi 
tanasida yasaladi.
Parchin  mixlar -  m aiu m  shakldagi kallagi b o ig a n  sterjenlar b o iib , 
mashinalarda  parchin  mixli  birikmalar  hosil  qilishi  uchun  ishlatiladi. 
Parchin mixlar p o ia t, aluminiy, jez, mis simlardan tayyorlanadi.
Umumiy maqsadli detallar -  barcha  mashinalarda  ko‘p uchraydigan 
bir turdagi detallar.
Vallar va  о ‘qlar  mashinalarda  tishli  gildirak,  shkiv,  yulduzcha  kabi 
aylanuvchi detallami o‘matish uchun ishlatiladi. Bir vaqtning o ‘zida vallar 
aylanma  harakatni  uzatishda  qatnashadi,  o ‘qlar  esa  harakat  uzatishda 
qatnashmaydi.  Ish jarayonida  vallar  burovchi  va  eguvchi  kuchlanishlar 
ta’sirida,  o ‘qlar  esa  faqat  eguvchi  kuchlanish  ta’sirida  boiadi.  Valning 
podshipniklarga  tayanadigan  qismi  sapfa  deyiladi.  Tayanchlardagi  ish- 
qalanishning  turiga  ko‘ra  dumalash  va  sirpanish  podshipniklari  b o iad i 
(1.2-rasm).
Sirpanish  podshipniklari  ajraluvchi  va  ajralmas  turlarga  boiinadi. 
Ajraluvchi  podshipniklar  korpus,  antifriksion  qoplamali  ichqo‘yma  va 
boltlardan  iborat.  Sirpanish  podshipniklari  ishchi  yonuv  dvigatellari 
tirsakli vallari podshipniklari sifatida keng tarqalgan.
Qishloq  xo‘jaligi  mashinalarida  dumalash  podshipniklari  keng 
tarqalgan.  Sirpanish  podshipniklariga  nisbatan  dumalash  podshipniklari 
quyidagi afzalliklarga ega: dumalab ishqalanishga kam quvvat sarflanadi; 
oichamiari  katta  emas,  sarflanadigan  moy  miqdori  kam.  Dumalash
13

---