Ўзбекистон Республикаси саноатининг миллий иқтисодиётдаги улуши
ва кўрсаткичлари (ҳақиқий баҳода, млрд. сўм ва фоизда)*
Кўрсаткичлар
2008й.
2015й.
2018й.
Ялпи ички маҳсулот
62388,3
96589,8
407 514,5
шу жумладан, саноатнинг ялпи
қўшилган қиймати
14882,5
23133,7
107176,3
Саноатнинг салмоғи, фоизда
23,9
24,0
26,3
Иқтисодиётдаги фойда
5956,1
7699,8
32485,5
шу жумладан, саноатда
3197,8
4609,8
19491,3
Саноатнинг салмоғи
53,7
59,9
60,0
Иқтисодиётда банд бўлган
аҳолининг сони, млн. киши
11,6
12,2
14,5
шу жумладан, саноатда
1,5
1,6
1,9
Саноатнинг улуши, фоизда
13,2
13,0
13,2
Асосий капиталга инвестициялар
15338,7
28517,3
107333,0
шу жумладан, саноатда
4659,9
7794,0
35915,5
Саноатнинг салмоғи фоизда
30,4
27,3
33,4
*Манба: Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитаси
маълумотлари муаллиф томонидан умумлаштирилди
38
8-жадвалда келтирилган маълумотлардан кўриш мумкинки, саноат
ишлаб чиқаришининг миллий иқтисодиётдаги роли йилдан-йилга ошиб
бормоқда. Агар XX асрнинг охирги йилларида мамлакат ялпи ички
маҳсулотида унинг улуши 14 фоизни ташкил этган бўлса, 2018 йилда у 26,3
фоизга тенг бўлди. Асосий капиталга инвестицияларнинг 2018 йилнинг
январь-декабрь ойларида Ўзбекистон Республикасида иқтисодиёт ва
ижтимоий соҳани ривожлантириш учун жами молиялаштириш манбалари
ҳисобидан 107333,0 млрд. сўм, (доллар эквивалентида 13,3 млрд. АҚШ долл.)
ёки 2017 йилга нисбатан 118,1 % асосий капиталга инвестициялар
ўзлаштирилди.
Асосий капиталга инвестициялар йиллар бўйича динамикасини
кузатадиган бўлсак, 2005 йилда – 2,0 трлн. сўм ёки 12,0 % ўсишни, 2010 йилда
– 10,8 трлн. сўм ёки 9,0 % ўсишни, 2015 йилда – 28,5 трлн. сўм ёки 8,1 %
ўсишни ташкил этган бўлиб, жорий йилда энг юқори кўрсаткич 18,1 % қайд
этилганини таъкидлаш лозим.
Жорий йилда асосий капиталга инвестицияларнинг юқори ўсиш
суръатларига эришилишига катта ҳисса қўшган Давлат ривожланиш дастурига
киритилган йирик инвестиция лойиҳалари қуйидагилар:
Тозаланган метан асосида синтетик суюқ ёқилғи ишлаб чиқаришга
мўлжалланган Шўртан газ-кимё комплекси қурилиши;
Бухоро вилоятида: Кандим конлар гуруҳини ишлаб чиқаришга тайёрлаш
ва газни қайта ишловчи заводнинг қурилиши, Хаузак ва Шади конларини
ишлаб чиқаришга тайёрлаш, шунингдек Қувачи-Олот конларини
кенгайтириш;
Қашқадарьё вилоятида: Хисор инвестиция блоки ва Устюрт ҳудудида
маҳсулотни тақсимлаш бўйича битим асосида конлар билан ишлаш ва
углеводород қазиб чиқаришни ташкил этиш;
Наманган вилоятида: Тўрақўрғон туманида қуввати 450 МВт дан бўлган
икки буғ-газ қурилмасидан таркиб топган жами қуввати 900 МВт бўлган янги
иссиқлик электр станцияси қурилиши;
39
Тахиатош иссиқлик электр станциясида 230-280 МВт қувватли иккита
буғ-газ қурилмаси қурилиши;
Навоий иссиқлик электр станциясида 450 MVt қувватли 2 буғ-газ
қурилмасини кенгайтириш бўйича қурилиш ишлари;
Поливинилхлорид (ПВХ), каустик сода ва метанол ишлаб чиқариш
комплексининг қурилиш
ЯИМ га нисбатан асосий капиталга инвестициялар – 26,3 % ни ташкил
этиб, 2017 йилнинг мос давридаги кўрсаткичига нисбатан 3,7 % пунктга
кўпайди.
Бу маълумотлардан кўиш муминки, мамлакатимизда саноат ишлаб
чиқариши тармоқларда сезиларли тарзди ўзгармоқда. Буни қуйидаги
жадвалдан кўриш мумкин.
2018 йилнинг январь-декабрь ойларида ишлаб чиқарадиган саноат
корхоналари томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулотлар ҳажми 175,4 трлн.
сўмни ёки жами ишлаб чиқарилган саноат маҳсулотлари ҳажмининг 76,6 % ни
ташкил этди. Ишлаб чиқарадиган саноат таркибида юқори технологияли
тармоғнинг улуши 1,6 % ни (2017 йил январь-декабрь ойларида – 1,9 %), ўрта-
юқори технологиялини – 29,7 % (21,7 %), ўрта-қуйи технологиялини – 29,8 %
(27,0 %) ва қуйи технологиялини – 38,9 % (49,4 %) ташкил этди.
4-чизма
40
Do'stlaringiz bilan baham: |