O`zbеkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi tеrmiz davlat univеrsitеti tabiiy fanlar fakultеti

ОЁҚ
 
ПАНЖАСИНИНГ
 
МУСКУЛЛАРИ
 
Оёқ панжасида бармоқларни ёзувчи калта мускуллар бўлиб, улар, 
асосан, панжалар тагида жойлашган. Панжалар устида қуйидаги 2 та мускул 
жойлашган бўлади. 
Бармоқларни ёзувчи калта мускул (m. exfensor digitorum brevis) товон 
суяги олдинги қисмининг юқориги на ташқи юзасидан бошланиб, тўртта 
қоринчага бўлинади ва II, III, IV бармоқлар фалангасига бирикади. У 
қисқарганда бармоқларни ёзади. 
Бош бармоқни ёзувчи калта мускул (m. exfensor hallucis brevis) бош 
бармоқни ёзади. Оёқ панжаси тагида жуда кўп мускуллар бўлиб, 

---

43 
улар уч группага бўлинади. Бош бармоқ мускуллари группасига бош 
бармоқни букувчи калта, узоқлаштирувчи ва яқинлаштирувчи мускуллар 
киради. V бармоқ мускулларига узоқлаштирувчи, қарама-қарши қўювчи ва
букувчи мускуллар киради. Ўрта группа: бармоқларни букувчи калта
мускул ва кафт суяклари орасидаги мускуллар киради. Бу мускуллар 
оёқнинг ерга таянишида ва бармоқлар ҳаракатида иштирок этади. 
ИЧКИ ОРГАНЛАР 
Ички органларга овқат ҳазм қилиш, нафас олиш, айириш, жинсий 
органлар ва бошқалар киради. Улар тана бўшлиқларида – кўкрак, қорин ва 
тос бўшлиғида жойлашган. Овқат ҳазм қилиш ва нафас олиш органларининг 
бошланғич қисмлари бош ва бўйинда жойлашган. Юрак ва талоқ тана 
бўшлиғида жойлашган бўлса ҳам, қон айланиш органлари билан бирга 
ўрганилади. 
Овқат ҳазм қилиш ва нафас олиш органлари овқат ҳазм қилиш, 
моддалар ва газлар алмашинуви ва бошқа физиологик функцияларни, 
айириш ва жинсий органлар, кўпайиш, организмда моддалар алмашинуви 
натижасида ҳосил бўлган чиқинди маҳсулотларни ташқарига чиқариш 
функциясини бажаради. 
ОВҚАТ ҲАЗМ ҚИЛИШ ОРГАНЛАРИНИНГ ТУЗИЛИШИ 
Режа: 
 
1. Овқат ҳазм қилиш органларининг вазифалари 
2. Овқат ҳазм қилиш органларининг пайдо бўлиши 
3. Оғиз бўшлиғи ва ундаги органлар 
4. Ҳалқум 
5. Қизилўнгач 
6. Меъда 
7. Ичаклар 
8. Овқат ҳазм қилишга ёрдам берувчи безлар.