Vetinariya 2016. pmd

6-mavzu. Qon va limfa tomirlari kasalliklari

Flebit  – Vena qon tomirlarining tromb hosil qilmasdan

yallig‘lanishi. Agar yallig‘lanish vena oldi yumshoq to‘qimalari bilan

birgalikda boshlansa, periflebit, jarohatlangan vena qon tomirlari

devorida tromblar hosil bo‘lsa,  tromboflebit, vena qon tomirlari,

---

52

uni o‘rab turgan kletchatkalar (muskullararo, fassiyalararo) bilan

birgalikda yallig‘lanish jarayoni kuzatilsa,  paratromboflebit deb

ataladi.

Etiologiyasi. Vena qon tomirlari yallig‘lanishining kelib chiqishiga

ko‘pincha tomirlarning jarohatlanishi, vena qon tomirlarida

operatsiyalar amalga oshirilganda aseptika, antiseptika qoidalariga

rioya qilinmaganda, operatsiya maydoniga dezinfeksiyalovchi

moddalar bilan yetarlicha ishlov berilmaganda, qon quyishda

ishlatiladigan asboblar sifatli sterillanmaganda yoki o‘tmas asboblar

ishlatilganda, vena qon tomiriga dori moddalari yuborayotganda

hayvonlarning yaxshi fiksatsiyalanmaganligi (teri ostiga yal-

lig‘lantiruvchi kalsiy xlorid, xloralgidrat, skiðidar moddalari

tushishi), yuqori konsentratsiyadagi moddalarni qon tomiriga o‘ta

tez yuborish kabilar sabab bo‘ladi.

Kasallik belgilari. O‘tkir flebitda  vena qon tomirining atrofi

shishadi va zichlashadi, qon oqishi sekinlashadi. Tomir bo‘ylab

paypaslanganda og‘riq seziladi. Surunkali flebitda jarohat qattiq holda

bo‘ladi. Paypaslanganda  jarohatlangan venada shish va og‘riq

sezilmaydi. O‘rtasidan barmoq bilan bosilganda atrofi kengayadi.

Yiringli tromboflebitda  tomir shishgan, og‘riqli bo‘ladi. Agar

diffuzli shish bo‘lsa, boshqa yallig‘lanishlarga qaraganda birmuncha

qattiq bo‘ladi.

Davolash. Kasal hayvon tinch joyda saqlanadi. Yallig‘langan joy

jundan tozalanib yodning 5 % li spirtdagi eritmasi bilan artiladi.

Yiringsiz tromboflebitda girudoterapiya bilan davolash yaxshi samara

beradi (zuluk bilan davolash). Zuluklar qo‘yishdan oldin zararlangan

vena atrofiga 10 % li qand eritmasi surtilsa zuluk yaxshi so‘radi. Har

bir zuluk 10–15 g qon so‘radi. Davolash 2 sutka takrorlanadi.

Yiringli tromboflebit va paratromboflebitda vena tomiri kesiladi.