Vetinariya 2016. pmd

7-mavzu. Hayvonlarni bichish

Bichish  yoki  axtalash (kastratsiya) bu – jinsiy bezlar ish

qobiliyatini sun’iy ravishda tugatishdir. Uni bajarishda turli usullardan

foydalaniladi. Bu ko‘pincha jinsiy bezni kesish yo‘li orqali bajariladi.

Bunday operatsiyalar erkak hayvonlarda jinsiy bezlar innervatsiya

qobiliyatining buzilishi, ularning tarkibiy qismi elementlarining

yemirilishi, jinsiy bezlarning to‘liq yoki qisman atrofiyaga uchrashi

sababli o‘tkaziladi. Bu bilan jinsiy bezlarning fiziologik ish qobiliyati

to‘xtab qoladi, radioaktiv nurlar va boshqa ta’surotlar asosiy sabab

bo‘ladi. Hozirgi kunda immunologik bichish o‘tkazishga urinib

---

36

ko‘rilmoqda. Bichish natijasida hayvon tanasida modda almashinish

qobiliyati tubdan o‘zgarishi tufayli uning taraqqiyotida turli

morfologik o‘zgarishlar kuzatiladi. Hayvon axtalangandan keyin u

yaxshi semiradi. Go‘shti yumshoq va kuchliroq bo‘ladi. Erkak

hayvonlarga xos bo‘lgan hid va ta’m tubdan o‘zgaradi, jun sifati

yaxshilanadi, ishlatiladigan hayvon beozor va chidamli bo‘ladi.

Erkak hayvonlarni bichish usullarining umumiy xususiyati. Erkak

hayvonlarni bichishning usullari juda ko‘p. Lekin asosiy  usul qonli

va qonsiz (perkutan) usuldir. Bularning har biri o‘ziga xos bo‘lib,

biri boshqasidan texnik bajarilishi jihatidan ajralib turadi (11-

rasm).