Neft-gazkimyo sanoati texnologiyasi

 
 
 
 
7-mavzu. Gazsimon aralashmalarning issiqlik xususiyatlari va ularni 
aniqlash. 
 
Issiqlik  sig’imi.  Gazlar  issiqlik  sig’imi  aniqlanadigan  doimiy  bosim  (izobarali 
issiqlik sig’imi) S
r
 va doimiy hajm (izoxorali issiqlik sig’imi) S
V 
 bilan farqlanadi. Bu 
issiqlik sig’imlari ideal gazlarda o’zaro 
R
C
C
o
v
o
p


 nisbatda bog’langan. Bu erdagi O 
indeksi  normal  bosimni  bildiradi.  Xuddi  suyuq  neft  maxsulotlaridagidek  (§  1.6. 
qarang), gazlarni issiqlik sig’imi ham molyar, massali va hajmda bo’lishi mumkin.  
Texnologik 
hisoblashlarda, 
asosan 
gazlarni 
izobarik 
issiqlik 
sig’imi 
foydalaniladi, ularni normal sharoitdagi qiymatlari 16 – ilovada keltirilgan. 
Gazlar  issiqlik  sig’imi  bosimga  uncha  bog’liq  bulmasa,    hisoblashlarda  bu 
ta’sirlar  odatda  nazarga  olinmaydi.  Temperatura  ortishida  gazlarni  issiqlik  sig’imi 
ham ko’payadi, biroq suyuq neft maxsulotlarinikiga qaraganda kam darajada. 
2.6.  rasmda  uglevodorod  saklovchi  gazlar  va  neft  bug’lari  issiqlik  sig’imlari  S
r
 
ni nisbiy zichlik va temperaturaga bog’liqlik grafigi keltirilgan.  
To’yingan  gaz  ko’rinishli  uglevodorodlarni  taxminiy  issiqlik  sig’imini  kilojoul 
taqsim  kilomol  –  kelvinda,  T  temperaturani    hisobga  olgan  holda  molekuladagi 
uglerod atomlar soni N
c
  funkstiyasiga o’xshash aniqlash  mumkin:  S
r
= 16,74 + 5, 44 
N
c
 +0,05 N
c
T. 

---

169 
 
   
 
 
 
 
 
 
                
 
 
 
  2.6. 
Rasm: 
Uglevodorod 
bug’lari 
issiqlik                                    
sig’imini  temperatura  va  zichlikni          
havoga  (I)  nisbatan  va  suyuq 
uglevodorodlar      zichligini  
suvga 
(II) 
nisbatan 
bog’liqligi. 
 
 
Real  gazlar  issiqlik  sig’imi 
quyidagi  formula  hisobi  orqali 
hisoblanadi:  
Cp
C
C
p
p



0
. 
Bu  erda 
0
p
C
-  gazni  izobarik  issiqlik  sig’imi  yoki  hisoblashdagi  gaz 
aralashmasidagi  ideal  gaz,  kJ/(kg