O’qituvchi Talaba 1-bosqich. O’quv mashg’ulotiga kirish

Telekonferentsiyalarning asosiy rubrikalari. 
 
Nomi 
Mavzuviy sohasi 
Comp 
Kompьyuterlar bilan bog’liq barcha mavzular 
Misc 
Hech qaysi guruhga mansub bo’lmagan mavzular 
News 
Usenet bilan bog’liq axborotlar va yangiliklar 
Rec 
Bo’sh vaqt va qiziqish 
Sci 
Ilmiy  izlanishlar  sohasidagi  turli  xil  mavzular  (yuqori  bilim 
darajasi) 
Soc 
Cotsial mavzu 
Talk 
Turli xil mavzular bo’yicha tortishuvlar 
 
Bu telekonferentsiyalar butun dunyodagi foydalanuvchilar uchun ochiq. Lekin shuni e’tiborga 
olmoq  kerakki,  lokal  tarmoqlarning  hammasi  ham  bu  guruhlarning  hammasiga  kirishni 
ta’minlayvermaydi. Kelishmovchiliklarni oldini olish uchun u yoki bu xizmat ko’rsatuvchi qanday 
telekonferentsiyalar bilan aloqani tavsiya qilayotganligini oldindan aniqlash maqsadga muvofiqdir. 
Rus  tilida  ham  telekonferentsiyalar  mavjud  (Relcom.  *  konferentsiyalari),  hozirgi  paytda 
butun  dunyoga  tarqatiladi.  Rercom  telekonferentsiyalar  ierarxiyasi  mavzulari  juda  keng:  Ixtiyoriy 
mavzular bo’yicha suhbatdan tortib  (Relcom. talk) to aniq  yo’naltirilgan  bahslargacha, masalan, 
dasturlashtirish  masalalari  bo’yicha  (relcom

comp.lang.  pascal  yoki  relcom.  Comp.  Os. 

---

 
230 
Windows,prog).  Tijorat  e’lonlari  uchun  relcom.commerc.*  guruhi    yaratilgan  (relcom.commerc, 
ford, relcom. commerc .metals. i.d.) Kamroq tarqalgan xillari ham mavjud. 
Rus tillari telekonferentsiyalari ierarxiyasi - demos *, glasnet. * 
Ma’lumki.  Internetning  har  qanday    zaxirasidan  foydalanish  uchun.    kompьyuteringizda 
kerakli  mijoz-dasturni  o’rnatish  kerak.  Konferentsiyalar  ham  bundan  mustasno  emas.  Yordamida 
konferentsiyalar o’qiladigan dastur o’qish dasturi (newsreader) deyiladi. 
Juda  ko’p  dasturlar  bo’lib,  ular  faqat  imkoniyatlari  bilan  emas,  foydalanish  shakllari  bilan 
ham farq qiladi. 
UNIX tizimining ko’pchiligida trn o’qish dasturi o’rnatilgan. 
Trn  buyruqlari  tuzilmasida  uch  xil  rejim  farqlanadi.  Dastur  rejimlariga  ko’ra,  har  xil 
buyruqlardan foydalanish mumkin. Konferentsiyalar  bilan ishlaganda quyidagi rejimlar mumkin: 

  konferentsiyani tanlash; 

  xabarlar zanjirlari  bilan ishlash; 

 
xabarlarni o’qish va ularga javoblar; 
 Misol uchun xabarlar zanjirlari bilan  ishlash uchun muhim komandalarni  ko’rib chiqamiz. 
Bu bo’lim buyruqlari konferentsiya xabarlari mazmuni haqida tasavvurni  zanjirlar shaklida beradi, 
ya’ni [

] buyrug’i  kiritilgandan so’ng ishlaydi. Ro’yxatdan ma’lum zanjirlarni bevosita tanlab olish 
uchun kerakli harf va raqamlarni kiritish kerak. 
D      ko’rsatilgan  zanjirlarni  o’qish  rejimini  ta’minlaydi,  bunda      barcha  qolganlari  o’qib 
bo’lingan deb belgilanadi. 
K  joriy zanjirni  (ajratilgan) o’chiradi. 
M zanjirlar ajralishini bekor qiladi. 
N  keyingi konferentsiyaga o’tadi, joriy statusi o’zgarmay qoladi. 
n  keyingi zanjirga o’tadi. 
P  Avvalgi zanjirga qaytadi. 
Z yoki  tanlangan zanjirlarni  o’qish rejimini ta’minlaydi. 
< avvalgi betga o’tadi. 
> keyingi betga o’tadi.  
Buyruqlar  kiritilayotganda  shuni  esdan  chiqarmangki,  trn  bosh  harf  va  yozuv  harflari 
farqlanadi.