U. Masharipova, M. Umarova, D. Baynazarova ona TiLi

d)  rivojlantiruvchi  maqsad:  gapning  birinchi  so‘zi  bosh  harf  bilan 
yozilishini  o‘rgatish,  o‘quvchilarning  chiroyli  va  savodli  yozishlarini  nazorat 
qilish. 
Dars turi: yangi bilim, ko‘nikma va malakalarni shakllantiruvchi dars. 
Dars metodi: suhbat metodi, analiz-sintez, induksiya. 
Dars jihozi: multimedia ilova. 
Darsning borishi: 
i. Tashkilliy qism: 
a) salomlashish; 
b) navbatchi axborotini tinglash; 
d) sinf tozaligini, o‘quvchilarning darsga tayyorgarligini nazorat qilish. 
ii. o‘tilgan mavzuni mustahkamlash. 
Uy  vazifasi  155-mashq  shartiga  ko‘ra  tekshirladi.  Husnixat  tarzida  yozib 
kelingan mashq baholanadi va qadam so‘ziga ma’nodosh so‘z topiladi. 
qadam – odim
iii. yangi mavzu bayoni. 
156-mashq  sharti  o‘qiladi  va  so‘zlarning  ma’nosini  farqlashga  xizmat 
qilayotgan tovushni aytish so‘raladi. mashqdagi adabiy-orfoepik talaffuz ustida 
ham  ishlanadi.  Har  bir  gapning  oxirida  ovoz  pasaytiriladi  va  o‘qituvchi  savol 
beradi: 
– nechta gap o‘qidingiz? 
Har bir gap qanday harf bilan boshlangan? 
– 
Biz hayvonot bog‘iga bordik. Bog‘ keng maydonni egallabdi. Hayvonot 
bog‘ida dengiz akvariumi ham bor ekan. 

---

103
Husnixat tarzida mashq ko‘chirtiriladi. o‘qituvchi savol beradi: 
Dengiz akvariumi
– 
 deganda nimani tushundingiz? 
multimedia 1-ilova namoyish qilinadi. 
ekranda  hayvonot  bog‘i  tasvirlangan  156-mashq  gap  chegarasi  belgi-
lanmagan  holda  beriladi.  o‘quvchi  tasvir  ostidagi  nuqtani  gap  tugagan 
o‘ringa  qo‘yishlari  kerak.  1-topshiriq  bajarilgach,  ikkinchi  topshiriqqa,  ya’ni 
«keyingisi»ga  o‘tiladi.  2-topshiriqda  o‘quvchi  matnda  nechta  gap  borligini 
aniqlaydi.  buning  uchun  matn  ostida  tosh  tasvirlari  (ekranda  hayvonot  bog‘i 
tasviri  va  yer  qismidagi  toshlar  nazarda  tutildi)da  3,  4,  5  raqamlari  yozilgan 
bo‘ladi. tog‘ri topilsa «to‘g‘ri», aksi bo‘lsa, «o‘ylab ko‘ring» ovozi eshitiladi. 
3-topshiriqqa «keyingisi» tugmasi orqali o‘tiladi va o‘quvchilar gap qanday 
harf bilan boshlanishini toshlardagi so‘zlardan topishadi. «bosh harf» va «kichik 
harf»  so‘zidan  to‘g‘ri  javob  «bosh  harf»  so‘zi  tog‘ri,  aksi  bo‘lsa,  «o‘ylab 
ko‘ring»  so‘zi  eshitiladi.  matndagi  «dengiz  akvariumi»  so‘zi  boshqa  rangda 
beriladi. o‘qituvchi shu so‘zni tanlaganda, izohi rasmda aks etishi lozim, ya’ni 
dengiz akvariumi rasmi namoyish etiladi. 
1-topshiriq. berilgan gaplarning chegarasini aniqlang.