Muqaddima



Download 4,57 Mb.
Pdf ko'rish
bet297/353
Sana03.09.2021
Hajmi4,57 Mb.
#163474
1   ...   293   294   295   296   297   298   299   300   ...   353
Bog'liq
Normal Fiziologiya Qodirov

RANG KO’RISH 
Odam 7  millionga yaqin rangni ajratish qobiliyatiga ega. Odamzod o

z taraqqivotida 
ana  shu  imkonnyatidan  toiiq  foydalanishga  intilgan.  Natijada  xilma-xtt  bo

yoqlarni, 
bu‘umlarni bo

yash, rangli fotografiya, kino va televizorni kashf etgan. Rang ko

rishning 
murakkab mexanizmlariga o

tishdan oldin yorug‘lik va rang nimaligini eslash kerak 
Yorug‘lik,  foton  deb  atalgan  zarrachalardan  iborat.  Har  bir  foton-elektromagnit 
toiqinlari  bog‘larni.  Bu  toiqinlar  maium  uzunlikka  ega.  Odam  ko

zi  toiqin  uzunligi  ‗00 
nm  dan  700  nm  gacha  bo`lgan  nurlarni  ko

radi.  Bizning  ko

zimizga  tushadigan  yomg‘ 
(oq  rang)  turli  toiqin  uzunligiga  ega  bo`lgan  nurlar  yig

indisidir.  Agar  quyosh  nuri 
prizmadan  o

tkazilsa,  ayrim  toiqinli  nurlar  biri-biridan  ajralib,  spektr  hosil  qiladi. 
Spektming  bir  uchida  toiqin  uzunligi  katta  bo`lgan  qizil  nurlarni.  ikkinchi  uchida  kalta 
toiqinli binafsha 
nurlarni,  o'rtada  yashil  nurlarni  ko

ramiz.  Demak,  rangsiz  yorug

  malum  rang‘li 
nurlarning aralashmasidir. Rangsiz yomg'ni spektming hamraa tarkibiy qismlarini emas, 
balki ikkita rangni aralashtirganimizda ham olish mumkin. Sariq va havo rang aralashsa 
rangsiz yorug

 hosil bo`ladi. Spektmi tashkil qiluvchi ranglardan qizil, sariq va havo rang 
asosiy ranglar hisoblanadi. Ularning birini ikkinchisiga aralashtirib, boshqa ranglar hosil 
qilsa bo`ladi, Masalan, havo rang sariqqa qo

shilsa yashil rang hosil bo`ladi. 
Yorug‘lik  jismlarga  tushganda  u  yutilishi,  qaytarilishi  va  o

tkazilishi  mumkin. 
Ko

pincha bu jarayonlar u yoki bu darajada bir vaqtda ro‘y berishi. Jismni ko

rish uchun 
u  aks  ettirgan  nurlar  ko

zga  tushishi  kerak.  Jism  yuzasining  nur  yutish  va  qaytarish 
qobiliyatlari turlicha bo

‘lishi mumknn. Masalan, o

simlik barglari qizil (uzun toiqinli) va 
binafsha (kalta toiqinh) ranglarni yaxshi yutadi va toiqin uzunligi o

rtacha bo`lgan yashil 
nurlarni qaytaradi. Shu sababli, bargni yashil rangda ko

ramiz. 0

ziga tushgan nurlarning 
bir qismini yutib, boshqa qismini aks ettiradigan moddalar pigmentlar deyiladi. Pigment 
spektming qaysi qismini yaxshi qaytarsa, u o

sha qaytarilgan nurlar rangiga ega bo`ladi. 


 
 
259 
 
Rangni  his  qilishda  nurlarning  fizikaviy  ko

rsatkichlaridan  tashqari,  ko

mv  tizimining 
fiziologik xususiyatlari ham ahamiyatga ega. 

Download 4,57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   293   294   295   296   297   298   299   300   ...   353




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish