Muqaddima

ANALIZATORLARNING XUSUSIY FIZIOLOGIYASI. 
KO‘RUY ANALIZATORI 
Ko
‘
ruv sensor tizimi boshqa analizatorlar orasida alohida o
‘
rin tutadi. Chunki bu tizim 
miyaga  tashqi  muhitdan  olinadigan  axborotlarning  90%  ini  yetkazadi. Bundan  tashqari, 
ko
‘
ruv analizatori organizmda fotoretseptorlarga (yoruglikni sezuvchi retseptorlarga) ega 
bo`lgan  yagona  tizimdir.  Bu  tizim  orqali  organizm  kunning  tunga  o‘tgani  to
‘
g
‘
risida, 
uzoq-yaqin  jismlarning  tashqi  qiyofasi  to
‘
g
‘
risida  axborot  oladi.  Atrofdagi  narsalarni 
ko
‘
rishimizning  sababi  shundaki,  qaysi  bir  manbadan  (quyosh,  elektr  larnpa)  ularga 
tushgan nur qaytarilib, ko
‘
zga tushadi va fotoretseptorlarda qo
‘
zgalishning rivojlanishiga 
olib  keladi.  Ko
‘
ruv  obrazining  shakllanishi  aks  ettirilgan  nurlarni  to
‘
r  pardaga  aniq 
proeksiyalashdan  boshlanadi  va  analizatoming  po‗stloq  markazida,  ko
‘
ruv  doirasida 
qanday jism borligi to
‘
g‘risida xulosa qilish bilan tugaydi. 
Chap va o
‘
ng
5
 past va tepada bo'lgan, harakat qiluvchi jismlarni ko
‘
rish uchun ko
‘
zni 
turli tomonlarga harakatlantirish kerak. Shuning uchun odam va aksariyat hayvonlarning 
ko
‘
zi sharsimon shaklda bo`ladi (63- rasm). 

---

 
 
252 
 
Ko
‘
mv  analizatorming  adekvat  stimuli  bo`lgan  yorug‘lik  nurlari  retseptorlarga  ta‘sir 
qilishdan awal ko
‘
zning optik tizimidan o
‘
tadi.