Qarshi davlat universiteti o‘zbek tili va adabiyoti metodikasi kafedrasi



Download 2,09 Mb.
Pdf ko'rish
bet191/245
Sana02.09.2021
Hajmi2,09 Mb.
#162437
1   ...   187   188   189   190   191   192   193   194   ...   245
Bog'liq
ona tili morfemika soz yasalishi morfologiya fanining oquv-uslubiy majmuasi

mashqlarni ishlaydi 
108-mashq. Talabi: sintetik formalarni kо‘chiring, ularning ma’no 
xususiyatlarini  ayting  va  bunday  formaarni  yasovchi  affikslar  tagiga  chizing.  Namuna:  ishqa+la 
{ishqalay boshladi) -harakat takroriyligi ma’nosi ifodalanga.»   -m bilai yasalgan. 
Salimjoining  oqarishgai  yuzyga  qon  yugurdi.  Bu  gapda  oqar+ish+gan  sif;ldosh  belgining  kamligini 
kо‘rsatish modal ma’nosini ifodalagan va -ish forma yasovchisi bilan yuzaga kelgan. 
109-mashq,  talabi:  Harakatning  turlicha  xarakteristikasini  kо‘rsatuvchi  a  modal  ma’no  ifodalovchi 
analitik formalarni kо‘chirib, ular tarkibidagi yetakchi va kо‘makchi fe’llarni aniqlang. 
Namuka; tugib bо‘lgach (yetakchi  fe’l -tushib, kо‘makchi  fe’l esa  bо‘lgach) , joylay  boshladi -bu  fe’l 
harakatning davomliligini kо‘rsatuvchi fe’l, analitik usul formasidagi fe’l, joylash -yetakchi, boshladi -
kо‘makchi fe’l sanayaadi. 
110-mashq.  Talabi:  Tо‘liqsiz  fe’l  formalarini  topib,  ma’no  grammatik  va  qо‘llanish  xususiyatlarini 
tushuntiring.  Y*ygrM§;  Hofizlar  Navoiy  g‘azallarini  о‘qishardi.  Bu  gapda  edi  tо‘liqsiz  felnkig    e   
qismi  tushib  qolgan  bо‘lib,  u      -di      shaklida  ishlatiladi  va  hzrakatiing  sodir  bо‘lganligi  ma’nosini 
bildiradi.   Bо‘lgan ekan, bunda tо‘liqsiz ekak bо‘lib, u   sifatdoshdan keyin qо‘llangan bо‘lib, voqeani 
hiko«  qilish  ma’nosi,  ya’ni  uzoq  о‘tgan  zamon  fe’pi  formasini  yasagan.  Bunda      e    notо‘g‘ri  qism 
tushib  qolmagan.  111-mashq,  Talabi:  Fe’llarning  juft  va  takrsriy  formalarini  kо‘chi-rib  ularning 
yasalish va ma’no xususiyatlarini bayon qiling. 
Namuna:  1.  О‘ktam  dadasini  qilira-qidira  chorvoqdan  topdi.(X.n)  gapida  fe’lning  qidira-qidira 
takroriy formasi qо‘lllngen bо‘lib, ish -harakatning bir iyecha marta davom etganligi takrorlanganligini 
ifodalagan. 
2.  Ertalabki  2  soatlik  ish  vaqtidayoq  xirmok  tо‘lib  toshgan  ekan.  gapida  tо‘lib  toshgan  ekan  fe’li 
juftlashish asosida  birikkan  bunda о‘zakdagi  ma’noning keragidai ortiqcha  mavjudligini  xabar  qilish, 
hikoch  qilish,  modal  ma’nosi  ifodalangan  va  u  gapda  kesim  vazifasini  bajarganligini  talabalarga 
о‘qituvchi tushuntiradi qolgan gaplardagi juft va takroriy formalarning Namunadagidek formada tahlil 
ztashni nazorat etadi. Talabalar bilan fe’llarning yasalishi, tuzilish turi modal ma’nolarini tahlil etib uni 


mashglar  ishlash  asosida  mustaxkamlash  davomida  talabalar  bilimi  reyting  nazorati  tizimy  asosida 
belgilangan ballar asosida baqolanadi. 
 Ayrim gaplar fe’l bо‘yicha tahlil ettiriladi. 
Mavzu tо‘grisidagi nazariy fikrlarni qayta о‘qish va mustahkamlash , 112- 

Download 2,09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   187   188   189   190   191   192   193   194   ...   245




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish