Министерство высшего и среднего специального образования республики узбекистан ўзбекистон республикаси


ЯККА ТАРТИБДА ҚУРИЛАЁТГАН НАМУНАВИЙ УЙ-ЖОЙЛАРНИДЕВОР



Download 6,3 Mb.
Pdf ko'rish
bet88/202
Sana23.02.2022
Hajmi6,3 Mb.
#161365
TuriКнига
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   202
Bog'liq
1 китоб СамДАКИ compressed

 
ЯККА ТАРТИБДА ҚУРИЛАЁТГАН НАМУНАВИЙ УЙ-ЖОЙЛАРНИДЕВОР 
КОНСТРУКЦИЯЛАРИ ВА УЛАРНИНГ ИССИҚЛИК – ТЕХНИК КЎРСАТГИЧЛАРИ. 
Мирзажонов М. А. доц., Б.С. Юнусов, асс., Мирзаалиев Ж.Э. магистрант. 
Фарғона политехника институти. 
 
Ҳозирги даврда дунѐ иқтисодиѐтининг асосий талабларидан бири энергия тежамкор 
материаллар ва технологияларни қўллашга ўтишдир. Энергия-ни тежашда асосий эътибор 
бинолар конструкцияларининг иссиқликни сақ-лаш қобилиятига қаратилиши лозим. Статик 
маълумотларга кўра, қурилишга сарфланаѐтган умумий энегия миқдорининг 90% биноларни 
иситишга, 8%- қурилиш материаллари ва буюмлари ишлаб чиқаришга ва 2% қурилиш ишла-
рига сарфланади[1].Шу сабабли, биноларни қуришда ишлатиладиган материаллар ва 
конструкцияларнинг иссиқлик-техник кўрсатгичларини ҳисобга олиб танлаш катта аҳамиятга 
эга. Масалан, турли маълумотларга кўра девор конструкциялари орқали 40 дан 60% гача 
иссиқлик йўқолиши, ҳамда 1м

юзага самарали иссиқлик изоляцияси материалини ишлатиш ор-
қали икки килограммгача шартли ѐқилғини тежаш мумкинлиги аниқланган[2]. Ўтган йиллар 
мобайнида қурилган якка тартибдаги намунавий уйлар ҳолатини ва уларнинг лойиҳаларини 
таҳлил қилишда, бу масалага яхши эътибор берилмагани аниқланди. Жумладан, бу 
биноларнинг девор конструкциялари анънавий ашѐ – оддий сопол ғиштдан барпо этилмоқда.
Ушбу девор конструкцияларнинг иссиқлик сақлаш қобилиятларини тахлил қилиш 
мақсадида иссиқлик-техник ҳисоблар ўтказилди. Маълумки, юзаларида температуралар фарқи 
бўлганда қурилиш материал-ларининг иссиқлик ташиш жараѐни иссиқлик ўтказувчанлик 
дейилади ва иссиқлик ўтказувчанлик коэффиценти (λ, Вт/(м ∙ 
0
С) билан тавсифланади. 
Иссиқлик ўтказувчанлик коэффиценти қуйидаги формула орқали ҳисобланади:
λ
= δ/R
0
, Вт/м
0
С
бу ерда, δ – материал қалинлиги, м; R
0
– материалнинг термик қаршилиги, м


0
С/Вт. 
Қурилиш конструкциясининг иссиқликни сақлаш қобилиятини уни тайѐрлашда 
қўлланилган материалларнинг термик қаршилиги (R
0
) белгилаб беради. Термик қаршилик 
қиймати қанчалик катта бўлса, материал шунчалик иссиқликни кам йўқотади. Умуман, 
конструкцияни термик қаршилиги қуйидаги формула орқали ҳисоблаб чиқариладиган, талаб 
этиладиган термик қаршилик ( R
т.э.
) қийматидан кам бўлмаслиги лозим. 
бу ерда: t
1
-хона ичидаги ҳаво ҳарорати, 
0
С; t
2
- ташқи ҳаво ҳарорати,
0
С; n - девор ташқи 
юзасини ташқи ҳавога нисбатан жойлашувини ҳисобга олувчи коэффицент; Δt
H
- хонадаги ҳаво 
ва девор ички юзаси ҳароратлари орасидаги фарқни меъѐрлаштирувчи температура
0
С; R
в
– 
девор ички юзасини иссиқлик узатиш қаршилиги, м

∙ 
0
С/Вт. 
Намунавий уйларнинг лойиҳаларида биноларнинг ташқи деворлари 75 маркадаги оддий 
сопол ғиштдан 38 см. (δ
1
) қалинликда барпо этиш ва иккала юзаси 25 маркадаги қум-цементли 
қурилиш қоришмаси билан 2 см. (δ
2
) қалинликда суваш кўзда 
тутилган (1-расм) [3]. Амалдаги меъѐрий хужжатларга кўра [4], 
t
1
= 18
0
C;t
2
= -15
0
C; λ
ғишт
= 0,81Вт/м
0
С; λ
қор
=0,93Вт/м
0
С;
R
в
= 0,115м

∙ 
0
С/Вт; Δt
H
=6
0
С. 
У ҳолда девор конструкциясининг термик қаршилиги: 
R
0
= δ

/ λ
ғишт
+ δ

/ λ
қор
=0,38/0,81 + 0,04/ 0,93= 0,51м

∙ 
0
С/Вт. 
Талаб этиладиган термик қаршилик эса 
га тенг . 
Демак, 
девор 
конструкциясининг 
термик 
қаршилигиталаб этиладиган термик қаршилик қийматидан 
кичик, яъни R

< R
т.э 
ѐки 0,51 < 0,73. 
Бу намунавий уйларнинг девор конструкциялари учун 
танланган материаллар иссиқлик-техник меъѐрларга жавоб 
бермаслигидан, уларнинг иссиқлик сақлаш қобилиятлари 
камлигидан далолат беради, ҳамда девор ичида нам 
 
1-расм.Девор конструк-
циясининг схемаси. 
1-ғишт, 2- ташқи сувоқ,
3- ички сувоқ.


141 
тўпланишига, музлашига ва ички юзасида сув буғларини конденсатланишига сабаб бўлади. 
Ушбу салбий оқибатларни бартараф этиш учун девор конструк-циясини барпо этишда 
фойланилган қурилиш материалларини иссиқликни тежамкор бошқа материалларга билан 
алмаштириш тақозо этилади. 

Download 6,3 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   202




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish