Kartashunoslik

 
Azimutal  proeksiyalarda  –  ellipsoid  yoki  shar  yuzasi  unga  urinma  bo‘lgan 

---

 
114 
yoki uni kesuvchi tekislikka o‘tkaziladi. 
Silindrik  proeksiyalarda  –  ellipsoid  yoki  shar  yuzasi  unga  urinma  bo‘lgan 
yoki  uni  kesuvchi  silindrning  yon  tomon  sirtiga  o‘tkaziladi,  shundan  so‘ng  u 
yasovchi bo‘yicha qirqiladi va tekislikka yoyiladi. 
Konusli proeksiyalarda – ellipsoid yoki shar yuzasi unga urinma bo‘lgan yoki 
uni kesuvchi konusning yon tomon sirtiga o‘tkaziladi, so‘ngra u yasovchi bo‘yicha 
qirqiladi va tekislikka yoyiladi. 
Bu  yuzalar,  shuningdek  har  xil  orientirlangan  bo‘lishi  ham  mumkin. 
Yordamchi yuzani ellipsoidning yoki sharning qutbiy o‘qi yoki ekvatoriga nisbatan 
orientirovkasi bo‘yicha kartografik proeksiyalar quyidagilarga bo‘linadi: 
Normal  proeksiyalar  –  yordamchi  yuzani  o‘qi  Yer  ellipsoidi  yoki  shari  o‘qi 
bilan  ustma-ust  tushadi;  azimutal  proeksiyalarda  esa  tekislik  qutbiy  o‘qqa 
perpendikulyar bo‘ladi;