Buqalamun: hikoyalar. / Anton Chexov. T.: Yangi

Cho‘lpon
tarjimasi
YEGER
1
Choshka vaqti. Issiq va dim. Ko‘kda bulut-
dan asar ham yo‘q... Oftobda qovurilgan nar-
salar mungli, umidsiz bir qarash bilan qaray-
dirlar, endi yomg‘ir yog‘sa ham ularga ko‘kar-
mak yo‘q... O‘rmon, boshini cho‘zib allaqaylar-
ga qaragan yoki allanarsani kutgan kabi, in-
damasdan, qimirlamasdan turadi.
Bedazorning bir chakkasidan qizil ko‘ylak-
li, boylar keyaturgan, lekin yamoqli keng shim 
kiy gan va oyog‘ida zo‘r etigi bor, qirq yoshlarda, 
novcha bo‘yli va tor yelkali bir qishloqi lapang-
lab olib erina-erina sudralib kelmoqda. O‘ng-
dan ko‘m-ko‘k bedazor, so‘lda esa, to ufqlarga 
qadar cho‘zilib yetilgan qora bug‘doy dengizi 
yotardi... Qishloqi qip-qizarib, terlab ketkan. 
Uning oppoq sochli, chiroylik boshida paygar-
chilarniki singari uzun soyabonli oq shapka, 
ot o‘ynatkan botirlarday, basavlat o‘tiradi; bu-
sa-musa uni birorta tanti boybachcha hadya 
qilgan.  Yelkasiga ilvarsin xaltasi osilgan, xal-
taning ichida majaqlanib xirmonpoqushining 
erkagi yotadi. Qishloqi, kulangiri ko‘tarilgan 
1
  Burungi rus mulkdorlari o‘zlari uchun maxsus ovchi yol-
lashgan va ularni yeger, deb atashgan. Yeger – nemischa «ov-
chi», deganidir.

---

Buqalamun
21
ikki tig‘li ov miltig‘i qo‘lida, ko‘zini qisib o‘zining 
qari ko‘ppagiga qaraydi, ko‘ppak bo‘lsa bach-
kilarni iskay-iskay oldinda chopib boradi. Te-
varak-atrof jim-jit, un yo‘q... Butun jonivor is-
sig‘dan qochib berkingan.
Ovchi birdaniga ohistagina bir ovoz eshitadi:
– Yegor Vlasich!
U seskanib ketadi, so‘ngra, aylanib qa-
ragach, qovog‘ini burishtiradi. Uning yonida 
qo‘lida o‘rog‘i bilan, xuddi g‘aybdan engandek, 
zahil rangli, o‘ttiz yoshlarida bir xotin turadi. 
U xotin ovchining yuzini ko‘rishka tirishadi va 
uyalchan kulimsiraydi. Ovchi to‘xtalib va miltiq 
kulangiridan sekin-sekin qo‘l tortib:
– Ha, senmisan, Pelageya! – dedi. – Him!.. 
Qanday bo‘lib sen bu yerlarga kelib qolding? – 
deydi.
– Bu yerda bizning qishloq xotin-xalajlari 
ishlashadi, men ham o‘shalar bilan birgaman... 
Yollanib xizmat qilayotirman, Yegor Vlasich!
Yegor Vlasich sigir ma’raganday:
– Xo‘p... – deb qo‘yib yana astagina o‘z yo‘liga 
keta boshlaydi.
Ketiga Pelageya tushadi. Shunday qilib ikka-
lasi indamasdan yigirma-o‘ttiz qadam bosadilar.
Ovchining silkinib borayotgan yelkalariga va 
orqasiga muloyim qarashlar bilan qaray-qaray:
– Sizni ko‘rmaganimga ancha bo‘lib qol-
di, Yegor Vlasich... – dedi Pelageya. – Bizning 
qishloqqa bir borib bizning uyda birgina kosa 
suv ichdingiz va o‘shandan beri sizni ko‘rma-
dik... Bizning qishloqqa bir nafaska tushdingiz 
va o‘shanda ham, Xudo o‘zi guvoh... qanday 

---

Anton Chexov
22
mast holda tushdingiz... So‘kib-so‘kib, urib-
urib chiqdingiz ketdingiz... Ko‘z tutdim-ko‘z 
tutdim... ko‘zlarim to‘rt bo‘ldi sizning yo‘lingiz-
da... Eh, Yegor Vlasich, Yegor Vlasich! Bir mar-
ta kirib chiqsangiz nima bo‘lardi!
– Men kirganim bilan nima bor senikida?
– Albatta, hech narsa yo‘q-ku-ya... Shun-
day bo‘lsa ham... Harna ro‘zg‘or degan narsa 
bor... Nima bor, nima yo‘qligini so‘rardingiz... 
Ro‘zg‘orning egasi bo‘lasiz, axir... Yo qudrating-
dan, g‘alati qush uribsiz-ku, Yegor Vlasich! 
O‘tirib jindak dam olsangiz-chi...
Shu gaplarni gapirarkan Pelageya, telba 
odamday, hadeb kuladi va boshini ko‘tarib Ye-
gorga qaraydi... Yuzlaridan shundoqqina sao-
dat yog‘dulari quyiladi...
Yegor loqayd bir ohang bilan:
– O‘tirsam o‘tiray, – dedi va ikki tup archa 
daraxt bachkisi orasida o‘ziga joy tanlaydi. – 
Sen nega o‘tirmaysan? O‘tir sen ham!
Pelageya undan yiroqroqqa – oftobga o‘tira-
di va o‘z shodligidan xijolat tortib, kulib turgan 
og‘zini qo‘li bilan berkitadi. Ikki daqiqa qadar 
ikkalasi ham jim qolishadir.
So‘ngra Pelageya astagina so‘z boshlaydi:
– Birgina marta kirib chiqsangiz bo‘lmasmi-
di? – dedi.
Boshidan shapkasini olib qizargan pesho-
nasini artarkan:
– Nima keragi bor? – dedi Yegor. – Hech bir 
hojati yo‘q. Bir soat-yarim soatga borsam – be-
huda ovarachilik bo‘ladi, faqat seni besaranjom 
qilganim qoladi, qishloqda muqim qolib ketish-

---