2.4. Tanda iplarini shodalardan о‘tkazish tartibi
Tanda iplarini о‘rilish turiga qarab, shodalardan о‘tqazish tartibini
tо‘g‘ri tanlash, iplarning kam uzilishiga, tо‘qima sifatining о‘sishiga,
о‘rilishda ishtirok etadigan shodalar sonining kamayishiga, uzilgan
iplarni bartaraf etishni tezroq amalga oshirib, dastgohni yurgizishga
ta’siri kattadir. Iplarni shodalardan о‘tqazish tartibi quyidagi usullar-
da bajariladi: qator, qaytma, naqsh bо‘yicha va tо‘p-tо‘p va hokazo.
Tanda iplarini shodalardan о‘tkazishning asosiy omillari:
1. О‘rilishning tanda bо‘yiga rapporti R
t
– (kо‘pincha, shodalar
soni rapportga teng bо‘ladi).
2. Tanda iplarining zichligi Rt.
3. Tanda iplari shodalardan о‘tka zish rapporti R
о‘
– shodalar
soni – K
sh
.
29
Shu kо‘rsatkichlarning о‘zaro nisbatiga qarab о‘tkazish 3 ta
guruhga bо‘linadi.
1. R
T
q K
sh
qR
u
– qatorli о‘tkazish.
2. R
T
< K
shq
R
u
– sochma yoki shoda oralab о‘tkazish.
3. R
t
q R
u
> K
sh
– qisqartirib о‘tkazish, naqsh bо‘yicha о‘tkazish,
qaytma о‘tkazish va h.k.
Shodalardan ip о‘tkazish R
T
deb nechta tanda ipidan keyin о‘t-
kazish tartibining qaytarilishiga aytiladi.
1. Qator о‘tkazish
5
o
4
o
3
o
2
o
1
o
15-rasm. Qator о‘tkazish turi
R
T
= 5; R
o
= 5; K
SH
= 5; R
T
= K
SH
= R
o‘
,
bu yerda: R
T
– tanda iplar rapporti; R
o‘
– shodalardan о‘tqazish
rapporti; K
sh
– shodalar soni.
Bunday о‘tkazish turi sarja, satin va ularning hosilalarini ishlab
chiqarishda qо‘llaniladi. Tanda iplari rapporti, ip о‘tkazish rapporti
va shodalar soni bir-biriga teng bо‘ladi.
14-rasm. Sarja 2/2 о‘rilishining tо‘liq
taxtlash dasturi
30
2. Sochma о‘tkazish.
4
o
3
o
2
o
a)
1
o
R
T
< K
SH
= R
o‘
; R
T
q2; R
o‘
q4; K
SH
q4.
6
o
5
o
4
o
3
o
2
o
b)
1 o
16-rasm. 6 shodali sochma о‘tkazish
Bunday о‘tkazish turi polotno о‘rilishli tо‘qimalarni ishlab chi-
qarish uchun qо‘llaniladi. Tanda ipi zichligi oshgan sari shodalar
soni ham ortib boradi. Bunda tanda rapporti, shodalar soni va ip
о‘tkazish rapportidan kichik bо‘ladi. Sochma о‘tkazish tо‘quv dast-
gohlarida shodalarning bir-biriga ishqalanishini, demak, tanda ip-
larining uzilishini kamaytiradi.
3. Oddiy qaytma
6
o
5
o
o
4
o
o
3
o
o
2
o
o
1
o
17-rasm. 6 shodali oddiy qaytma о‘tkazish
31
4. Murakkab qaytma о‘tkazish
7
o o
6
o
o
5
o
o
4
o
o
3
o
o
2
o
o
1 o
o
18-rasm. Murakkab qaytma о‘tkazish
Qaytma о‘tkazish tо‘qimada simmetrik naqsh bо‘lgan hollarda
qо‘llaniladi.
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
19-rasm. Iplarni shodalardan qaytarma naqshga qarab о‘tkazish tartibi
Uzlukli о‘tkazish yо‘l-yо‘l va katak naqshli о‘rilishlarni tо‘ qishda
qо‘llaniladi.
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
20-rasm. Uzlukli о‘tkazish tartibi
32
o o
o
o
Rasmga
o o
qarab
o
o
21-rasm. Naqshga qarab о‘tkazish
Do'stlaringiz bilan baham: |