Microsoft Word àñîñèéòåõ10. doc

Fraksiyali haydash.
 Suyuqliklarni fraksiyali haydash davriy yoki uzluksiz usullarda olib boriladi. 
Haydash kubidagi suyuqlik asta-sekin bug`latiladi. Hosil bo׳lgan bug`lar kondensatorga yuboriladi. 
Agar haydash jarayoni davriy ravishda olib borilsa, u holda vaqt o׳tishi bilan qoldiq suyuqlikdagi va 
distillyatning tarkibidagi engil uchuvchan komponentning miqdori kamaya boradi. Shu sababli har xil 
tarkibli distillyatning fraksiyalari ajratib olinadi. Turli tarkibga ega bo׳lgan mahsulotlarni olishga 
mo׳ljallangan suyuqliklarni ajratish usuli fraksiyali haydash deb ataladi.
 26.2-rasmda fraksiyali 
haydash uchun davriy ishlaydigan qurilmaning sxemasi ko׳rsatilgan. Dastlabki aralashmaning ma’lum 
miqdori haydash kubiga solinadi. Haydash kubining ichiga zmeevik joylashtirilgan bo׳lib, u orqali suv 
bug`i o׳tadi. Suyuqlik qaynash haroratigacha isitiladi. Hosil bo׳lgan bug`lar kondensator-sovitkichga 
yuboriladi. Distillyat fraksiyalari tegishli idishlarga tushadi. Haydash jarayoni tamom bo׳lgandan so׳ng, 
qoldiq suyuqlik haydash kubidan tushirib olinadi. So׳ngra sikl takrorlanib, ajralishi lozim bo׳lgan 
suyuqlik haydash kubiga yana beriladi.Oddiy haydash atmosfera bosimi yoki vakuum ostida olib 
borilishi mumkin. Vakuumni qo׳llash natijasida issiqlikka chidamsiz aralashmalarni ajratish imkoni 
tug`iladi. Vakuum qo׳llanilganda eritmalarning qaynash harorati pasayadi, shu sababli haydash kubini 
isitishda past haroratli suv bug`laridan foydalanish mumkin. 

---

 
113
 
 
26.2-rasm. Oddiy haydash qurilmasining sxemasi; 
1 - haydash kubi; 2 - kondensator-sovitkich; 3 - kuzatish fonari; 
4, 5, 6 - distillyat yig`iladigan idishlar.